Individualisering
Falen
Over dit onderwerp heb ik lang moeten nadenken en het heeft mij persoonlijk ook geraakt.
Degenen die mijn eerdere Nieuwsbrief artikelen hebben gelezen, weten dat ik tegenstander
ben van het marktfundamentalisme, neoliberalisme en de neoklassieke leer van de
Chicagoschool van Friedman. Daarmee verwerp ik dus de rationele keuzetheorie omdat de
gelovigen in deze leer stellen ALSOF mensen allemaal rationeel handelen. Als student las
ik ook boeken over psychologie en psychiatrie, niet zozeer als hobby maar wegens moeilijke
relaties en enkele moeilijke mensen om me heen. Uit de neuroseleer begreep ik dat veel
mensen daardoor beslist niet rationeel handelen maar vaker in hun nadeel. Mensen die niet
kunnen kiezen uit meerdere liefdespartners, met dwangen of angsten. Narcisten die slecht
luisteren waardoor belangrijke informatie hun ontgaat…of goed functionerende mensen, met
echter een waanidee dat zij faalden ofwel LOSER zijn, waardoor ze depressief werden…
Individueel probleem
Individualisering, voortaan afgekort tot IND, is dat voer voor sociologen? Nee, niet als ik
in dit artikel heb uitgelegd hoe omvangrijk en desastreus dit verschijnsel is of wordt voor
de economie van de zogeheten welvaartsstaten. IND zal ik omschrijven als het toespitsen van
keuzen, wil, gedrag en verantwoordelijkheid op individuen. Alles wat in je leven gebeurt,
met wie je omgaat en zelfs ziek worden moet dan een gevolg zijn van individueel handelen.
Je kan IND ook uitleggen als een politieke keuze zodat in een maatschappij grote collectieve
problemen zoals massawerkloosheid, niet collectief worden aangepakt maar als probleem voor
individuen wordt gesteld. Nog geen 30 jaar geleden stelde de Nederlandse overheid zich
verantwoordelijk voor bijvoorbeeld massawerkloosheid en moest daarop reageren met macro-
economisch beleid en maatwerk voor bepaalde werklozen, zoals de sociale werkplaatsen.
Verkeerde keuzes
Nu is de grens al gepasseerd waarbij werklozen de schuld krijgen voor hun situatie- hoe dan
ook. Functioneerde je goed maar ging je werkgever failliet dan had je maar niet zo’n LOSER
moeten zijn door te werken voor verkeerde werkgevers. Echte Individualisten KIEZEN voor
succes… kortom als aanhangers van de Rationele Individuen Theorie. Nadeel: ze schaffen 'de
omgeving' of 'biotoop' af die bepalend is voor kansen en bedreigingen voor mens en dier.
Arme kinderen in arme landen bijvoorbeeld kunnen niet of nauwelijks kiezen voor succes op
school. Het zijn collectieve besluiten met betrekking tot onderwijs die voorafgaan aan de
kans op succes voor die kinderen. Aangeboren verschillen in IQ en talenten zijn ook geen
individuele keuzen maar leiden meestal wel tot verschillen in succes of falen op school en
later.
Yuppiesfeer
IND maakt onderdeel uit van een cultuur van het turbokapitalisme sinds jaren ’80, aan te
duiden als Turbocultuur. Lees je het boek Turbotaal van Jan Kuitenbrouwer (1987) dan wist
je meteen een kern van de turbocultuur de neoliberalen, namelijk het verheerlijken van
mensen met succes en het verachten van de zogeheten losers, watjes en softies, vrij
vertaald de sukkels. En succes sloeg op vooral financieel succes, je verdiencapaciteit of
marktwaarde. In 1987,eerste baan na afstuderen werkte ik op de faculteit Bedrijfskunde van
de Erasmus universiteit en zat dus midden in de Yuppiesfeer…ervaringsdeskundige noemen we
dat tegenwoordig.
Produktie ongeschikt
Een grote schok in mijn denken gaf dat toen niet, wel op 20 december 2013, toen de
psycholoog Paul Verhaeghe in de NRC een artikel publiceerde over de omvang en ellende door
IND. De reden van die schok is, ik werk (opnieuw) aan een proefschrift waarin ik
werkloosheid en arbeidsongeschiktheid door stress centraal stel, beter gezegd: steeds meer
mensen vallen uit het arbeidsproces omdat ze productie- ongeschikt werden door de manieren
van werken en organiseren. Extra stress lopen velen op door de wijze van consumeren dat ook
vaak een kwestie van concurreren met elkaar is geworden.
Losers
Paul Verhaeghe stelt exact ditzelfde probleem centraal dat in combinatie met de IND cultuur
leidde tot deze Grote Gotspe (enormiteit, een omgekeerde wereld, te gek voor woorden etc):
Mensen die buiten de arbeidsmarkt geraken zijn geen slachtoffers van turbokapitalistische
wijzen van produceren en consumeren, maar verachterlijke LOSERS. Verhaeghe stelt letterlijk
dat:
Ziekte, werkloosheid, of gezond zijn en werkzaam zijn een individuele
verantwoordelijkheid of keuze, en omdat er zoveel LOSERS zijn dreigt de turbomaatschappij
daarvan het slachtoffer te worden!!!
Stress
Ziehier waarom ik als economisch denkend mens lange tijd moeite had met deze Grote Gotspe…
Vervolgens worden de losers door een politieke IND cultuur (‘rechts’) beschuldigd te leven
op kosten van de (harde) werkers, belastingbetalers en de prestaties van anderen. Mensen
worden individueel benaderd voor arbeidsmarkt re-integratie trajecten, voor therapieën
tegen stress en depressie, en worden ‘cliënten’ genoemd door uitvoeringsinstellingen voor
werk en inkomen. Als waanzinnigen gaven politici miljarden uit aan werkloosheidsprojecten
met vaak een nul rendement. Verhaeghe stelt de STRESS echter als de grote COLLECTIEVE
ZIEKMAKER. Ruim de helft van Nederlandse bevolking heeft te maken met stress
gerelateerde ziekten. Een verbijsterend groot aantal mensen leidt aan depressie, hetgeen
Verhaeghe vreemd vindt gegeven de welvaartsstaten. De London School of Economics stelde
massale psychotherapie voor omdat depressie de Britse economie bedreigt… Toen ik bij de
vakbond (AbvaKabo) vaak bezig was met WW en WAO kwesties, hoorde ik dat iemand een boete
kreeg van de uitkeringsinstantie omdat hij door depressief gedrag zelf ervoor zorgde dat
hij een ‘grote afstand tot de arbeidsmarkt’ in stand hield. Positief Denken Moet! Is dat
denken echter gebaseerd op het meegaan met waandenken of illusies zoals: iedereen kan werk
krijgen, dan is dat slechts wreed en dom tegen diegenen die toch WERKelijk slachtoffers
werden van de Turbo Way of Living… en de INDIVIDUALISERING van collectieve problemen zoals
geduid.
Sociaal en financieel Darwinisme
Het venijn van IND zit ook in ‘de Staart’… Door de Turbocultuur wordt concurrentie tussen
individuen een ideologie en een werkelijkheid. De Rechtse Marktfundamentaliste Thatcher
zei in 1980 dat ‘there is not such a thing as society’ maar kennelijk een marktmaatschappij
met een nieuw soort sociaal en financieel Darwinisme.. Concurrentie tussen individuen
versterkt echter wantrouwen naar elkaar, kan onzekerheid vergroten, waardoor iedereen als
ondernemer of flexibel moet kunnen werken en leven. Mensen moeten wel egoïstisch worden, in
de Turbo Jungle. De leefwereld van velen dreigt dan te worden tot IK en de ANDEREN
hetgeen sociale verbanden en verbondenheid met de anderen dan jijzelf ernstig kan
ondermijnen.
Selfie cultuur
In navolging van Shafir en Mullainathan over een tunnelvisie bij armen omdat ze
overgeconcentreerd worden op alle problemen door geldgebrek, leidt de noodzaak tot keiharde
concurrentie tussen individuen op arbeidsmarkten ertoe dat mensen een egoïstische focus of
tunnelvisie krijgen ten koste van meer sociale opvattingen. Mogelijk is de Selfie Cultuur
het toppunt van IND cultuur, of is dat een kort door de bocht bewering voor sociologen? De
maatschappelijke gevolgen van IND zijn echter gevaarlijk voor die maatschappij zeker als de
Grote Gotspe niet verdwijnt. Waarom zouden hardwerkers betalen voor werklozen, slanke
mensen voor obesitaslijders en jonge mensen voor ouderen?
IK, met mijn wilskracht zorgde er
toch voor dat IK niet werkloos, ziek en arm werd!
Maar wat als 33 % van USA bevolking depressief is, 33 % obesitas heeft, 33% arm is ,ook
in McJobs, als 33 % van de bevolking in de stress of burnout zit? Ja dan wordt die
maatschappij zeker bedreigd op termijn door al die LOSERS en is een sociale en medische
crisis of recessie te verwachten.
In een volgende Nieuwsbrief zal ik een net uitgelezen boek bespreken van Wilkinson en
Pickett die individualisering en ongelijkheid stellen als mogelijke desintegratie van
welvaartsstaten. De Staart en het venijn…
De toekomst: een Basisinkomen of een Basisbaan
Ingezonden opinie door Eduard Geenen
Rotterdam een hardwerkende stad: werken is meedoen
Positie uitkeringsgerechtigden
Een Rotterdammer die een uitkering aanvraagt wordt het hemd van zijn lijf gevraagd. Er wordt vooral gekeken of je wel of niet kan werken of je nu hoogopgeleid bent of ongeschoold. Je bent verplicht om te solliciteren, je bent verplicht een activeringstraject te volgen, zoals sollicitatietrainingen en integratie en ook ben je verplicht onbetaald werk te verrichten. Volgens de belastingbetaler ben je een notoire profiteur, zegt de politiek. Dit betekent afhankelijkheid, dwang en weinig respect.
Basisbaan als oplossing
In mijn opinie is een basisbaan de oplossing. Dat betekent dat mensen die kunnen werken, bij aanmelding voor een uitkering bij de dienst Werk en Inkomen een keuze krijgen uit basisbanen. Hiermee verdienen ze basisbaansalaris. Daarmee wordt de dienst Werk en Inkomen precies zoals de omschrijving zegt, een dienst die zorgt voor werk en inkomen.
Werk en inkomen nieuwe stijl.
De dienst Werk en Inkomen wordt een gemeentelijk uitzendbureau die banen faciliteert welke ten dienste staan van de Rotterdamse gemeenschap welke het algemeen maatschappelijk nut ondersteunen met een openbaar karakter vanuit een algemeen belang. Alle werkzaamheden die door de marktwerking zijn verworden tot vrijwilligerswerk en participatiebanen kunnen er onder vallen. Waardevol werk welke door marktwerking ondergewaardeerd is geworden als volwaardig betaald werk.
Gemeenschapswerk zat!
Afhankelijk van opleiding en ervaring o.a. bejaardenzorg, club-en buurthuiswerk, budgethulpverlening, sollicitatiehulp, formulieren hulp, thuiszorghulp, conciërge werk, bibliotheekwerk, sportinstructie, muziekonderwijs, onderwijsassistent, naschoolse opvang, maaltijdverzorging, ouderenvervoer, kinderopvang, groenonderhoud, schoonmaakwerk, politie assistent, budgetteringshulp, toiletbeheerders, kantinewerk, parkeerwacht, straat wacht, straatverzorgers, taalles hulp, computerhulp, maatjes hulp, buurt hulp, buren conflictbemiddelaar, uitstapjeshulp, klussen hulp, reparatiehulp en wat er verder onder kan vallen.
Een respectabele baan loont.
Deze basisbaan uitkering is voor 24 uur werken en geeft een netto uitkering op basis van een netto minimumloon. De basisbaan is niet te vergelijken met een Melkertbaan omdat een Melkertbaan een betaalde baan was welke als baan werd betaald uit gemeenschapsgeld waarbij een bruto-netto
verrekening was. Het basisbaansalaris is een uitkering en is een netto-netto regeling. Alle gemeentelijke toeslagen en andere regelingen worden stopgezet voor de basisbaners. Deze zijn verrekend en opgenomen in dit basisbaansalaris. Dit basisbaansalaris is gelijk aan het minimumloon dus meer dan een bijstandsuitkering. De huur- en zorgtoeslag vallen hier dus buiten.
En verder de voordelen!
Mensen kunnen in de overige uren zelf kiezen of ze gaan doorleren, een bijbaan nemen, doorgaan met solliciteren, mantelzorg geven of vrijwilligerswerk doen. Alle controlerende en uitvoerende taken van de huidige dienst Werk en Inkomen zoals fraudeonderzoek, verrekeningen op bijverdiensten, solliciteren, bijzondere bijstand aanvragen, onderzoeken, re-integratie en zo meer kunnen worden stopgezet. De basisbaan is meedoen, integreren, burgerschap en inzet betonen, ervaring opdoen, respectabel je eigen boterham verdienen en verantwoording nemen.
En de kosten? Die zijn er eigenlijk nauwelijks!
De huidige controle, sturing en uitvoering kost veel geld. Rond de 90 miljoen voor personeel en 600 miljoen voor uitkeringen. Nog los van huisvesting en inventaris. Van deze bedragen kan dit basisbaansalaris worden bekostigd. De integratie nota kan bij het oud papier. Betaald werken is meedoen. Wat is integratie anders dan dat? De gemeentelijke toeslagen kunnen grotendeels weg en alleen voor de echte bijstand uitkeringsgerechtigden. Het hele Rotterdam Zuid project stopgezet. Mensen krijgen een basissalaris welke ruimer is dan de bijstand. Willen ze gaan samenwonen? Best, geen inkomstenkorting en het spaart weer woonruimte en huurtoeslag uit. En de inzet van de basisbaners vloeit terug in de Rotterdamse gemeenschap.
Mensen kunnen weer mens worden maar vooral werkende burger.
Mensen worden niet meer aangesproken op hun problemen of achtergrond. Mensen worden aangesproken op hun inzet, vaardigheden en kwaliteiten. Mensen worden niet meer gecontroleerd maar worden gewoon betaald voor hun inzet. Mensen krijgen weer keuzemogelijkheid en kunnen doorgroeien in hun werkervaring. Niet willen werken? Dan is dat dikke pech en ligt deze keuze bij diegene net als de verantwoording.
En hoe gaat Rotterdam eruit zien?
Rotterdam wordt weer een bloeiende en boeiende stad met veel socialer power waar een echte respectabele participatie in gang wordt gezet. Een mooie leefbare hardwerkende nette opgeruimde vriendelijke leefbare stad met behulpzame burgers.
Symposium 'Ondersteboven'
(ingezonden mededeling)
UITNODIGING 26 juni a.s.
Aan: geïnteresseerden in het Symposium ‘Ondersteboven’ 26 juni a.s.
Pauluskerk Symposium 2015: ‘Ondersteboven. Naar een economie voor ons allen’
Een rechtvaardig economisch systeem, is dat mogelijk? Een systeem dat om meer draait dan alleen
om winsten, targets en consumptieverhoging? En dat de kloof tussen arm en rijk niet vergroot,
maar waarvan iedereen meeprofiteert? Daarover gaat het in een symposium van de Pauluskerk op
vrijdagmiddag 26 juni aanstaande. Komt u ook?
Een amorele luchtlaag: kan het anders?
De roep om een eerlijker systeem is steeds vaker te horen, vanuit een toenemende onvrede in de
samenleving over ons huidige economische en bancaire stelsel. Een stelsel dat de aansluiting met
de maatschappelijke werkelijkheid volledig is verloren, zo laat ook de recente bestseller van
Joris Luyendijk zien. Veel banken, bedrijven en instellingen leven volgens hem “in een amorele
luchtlaag waarin bezieling ontbreekt en de vraag naar de zin der dingen nauwelijks nog hoorbaar
is”. En dus is de vraag: kan het anders? In Rotterdam? In Nederland, in Europa, wereldwijd?
Eén symposium, twee vragen
Tijdens het Pauluskerk-symposium staan we stil bij twee fundamentele vragen:
1. Zijn wij er voor de economie of is de economie er voor óns? En hoe komen we dan
tot een economie
die de héle samenleving dient?
2. Zijn er alternatieven? Volgens de ‘gelovigen van het huidige systeem’ niet. Volgens
de Pauluskerk
wel. Hoe zien die rechtvaardige, solidaire alternatieven er uit?
En wat kunnen wij daaraan zelf
bijdragen, vooral lokaal?
Met dit symposium willen wij samen met andere organisaties concrete stappen zetten richting vormen
van alternatieve en solidaire economie in Rotterdam. Uiteindelijk willen we zo komen tot een concreet
actieplan “Rotterdam armoedevrij in 2020”.
Het symposium vindt plaats op vrijdag 26 juni a.s., van 13.00 - 17.00 uur, in de Pauluskerk,
Mauritsweg 20, Rotterdam.
Programma
12.30 uur: Ontvangst
13.00 uur: Welkom en opening: ds. Dick Couvée, predikant Pauluskerk
13.15 uur: Introductie van het thema door de dagvoorzitter
13.25 uur: Analyse van het huidige geldsysteem: drs. Martijn Jeroen van der Linden,
afd. Economics of
Technology and Innovation, TU Delft
13.40 uur: Waarden achter het huidige economisch systeem en kritiek daarop vanuit
bijbel en
christelijke traditie: dr. Trinus Hoekstra, Kerk in Actie
13.55 uur: Community initiatives to fight poverty and inequality and its financing:
David Cousland,
manager Scotland of Big Issue Invest
14.10 uur: Alternatieve vormen van werkgeverschap, het creëren van werk voor (jonge)
mensen aan de
onderkant van de arbeidsmarkt, arbeid als zinvolle
levensvervulling: drs. Aad van Nes,
arbeidsmarktmeester van Rotterdam en
oprichter van Werkplaats Rotterdam - Zuid
14.30 uur: Korte samenvatting door de dagvoorzitter en introductie “markt” van
alternatieve, duurzame
en solidaire economie
14.35 uur: Markt van en presentatie door Rotterdamse alternatieven,
15.30 uur: Paneldiscussie: dagvoorzitter, sprekers en ds. Dick Couvée
16.30 uur: Afronding, aansluitend borrel en napraten
Kosten en aanmelden
De kosten bedragen € 25,- voor vertegenwoordigers van of namens een organisatie. Voor de reguliere
bezoekers van de Pauluskerk is deelname gratis.
Aanmelden kan via deze link:
http://goo.gl/forms/16NiqXWltz Of via een mail aan
info@pauluskerkrotterdam.nl.
Namens de Pauluskerk Rotterdam,
ds. Dick Couvée
Interesse voor dit symposium?
Noteer dan ook: zaterdagochtend 27 juni 2015 van 10.00-12.00 uur.
David Cousland geeft dan in de Pauluskerk de workshop “Community Financing”.
Stichting Diaconaal Centrum Pauluskerk
Mauritsweg 20 3012 JR Rotterdam
T (010) 466 67 22 (Samen 010)
T (010) 411 81 32 (kosterij)
E info@pauluskerkrotterdam.nl
www.pauluskerkrotterdam.nl
KvK 41131300
IBAN NL17INGB0005450726
uitbreiding van onze initiatiefgroep
?
Wij, André, Chris, Fia, Hans, Henk, Henny, Maria, Rian, Therese, Tjeerd en Alexander zoeken uitbreiding van
onze initiatiefgroep. Wij komen regelmatig bijeen om nieuwe initiatieven te ontwikkelen
voor het armoedebeleid in Rotterdam. En om bijeenkomsten te organiseren en uit te voeren
over belangrijke onderwerpen, die te maken hebben met armoede. Het komt regelmatig voor
dat deelnemers aan de initiatiefgroep een baan vinden. Daarom is er steeds behoefte aan
nieuwe mensen. Stuur een mailtje naar
mail@rosarotterdam.nl
, waarna wij met u contact zoeken.
Onze
bijeenkomsten leggen wij zoveel mogelijk vast in film en
in foto's, ook maken wij reportages van mensen die met
armoede te maken hebben. Vandaar dat wij enthousiaste
vrijwilligers zoeken, die willen filmen, fotograferen of
interviewen.
U kunt u aanmelden bij de filmgroep.
Om de
twee tot vier weken komt een Nieuwsbrief uit van de
Rotterdamse Sociale Alliantie. Wie mee wilt helpen met
het verzamelen van artikelen of het schrijven van
artikelen
meldt zich aan bij de redactie.
Het bij
elkaar brengen van geld voor onze activiteiten blijft
een voortdurende zorg. Omdat we geen structurele
ondersteuning hebben zijn subsidieaanvragen en andere
vormen van financiering voor ons werk een permanente
zorg.
Graag zouden we ons bestuur uitbreiden met een
financiële man of vrouw, meldt u aan.