Balanceren op de Participatiewet / verslag door Tjeerd de Boer foto's: Leen van Wijnen Nieuwjaarsbijeenkomst georganiseerd door de Rotterdamse Sociale Alliantie (RoSA!) op maandagmiddag 30 januari in de Schotse Kerk. Rond 3 uur ’s middags, als de zaal goed vol is, laaten RoSA! het armoedelied van zangeres Marloes Klaassen horen: "Ik heb een Fout Gemaakt." Voor degeen die het lied niet kennen gaat het om mensen in de bijstand die door de politiek worden gezien als fraudeurs. Als zij maar ëen kleine fout maken in hun administratie of een gift niet opgeven, worden zij keihard gepakt. Vaak door kortingen op de uitkering waardoor die mensen ook in de schulden terechtkomen. (zie armoedelied onder films) Daarna opent Hans Goosen (voorzitter) de bijeenkomst en geeft de microfoon aan presentator Caroline Dijk. DE INLEIDERS: Enes Yigit : wethouder, wethouder Armoedebestrijding, Schuldhulpverlening en Taal, namens Denk in het College. Hij stelt dat het bereiken van mensen met armoede en schulden centraal staat. Het gaat om het terugwinnen van vertrouwen bij die mensen die meestal de overheid zijn gaan wantrouwen omdat ook de overheid hun wantrouwde. De menselijke maat moet terug in het beleid, bijvoorbeeld door mensen met een uitkering in hun wijken te benaderen. Wat betreft beleidsuitvoering volgt de wethouder de plannen uit het coalitie accoord 2022-2026 van juni 2022. Voor armoedebestrijding bij kinderen wordt een fonds van 20 miljoen vrijgemaakt, bedoeld voor o.a. voedsel, kleding en noodzakelijke spullen voor school. Een educatiefonds is gestart als pilotproject om kinderen van een ontbijt te voorzien op 80 scholen. Het fonds krijgt een Rijksbijdrage. Voorts wordt 500.000 euro vrijgemaakt voor een fonds voor o.a. vergoedingen bij aanschaf van witgoed. Op de wat langere termijn een onderzoek naar structurele oorzaken van armoede. Omdat de gemeente geen inkomenspolitiek kan maken, zal veel van de landelijke politiek afhangen of minimuminkomens structureel verbeterd worden. In den Haag is onlangs een commissie ingesteld om dit te onderzoeken in samenwerking met het NIBUD. Barbara Kathman, Tweede Kamerlid voor de PvdA. Begin maart 2020 was er een bijeenkomst in Amsterdam-Noord waar de leiders van de PvdA, GroenLinks en de S.P. mogelijkheden nagingen om tot samenwerking te komen. Het zag er naar uit dat de S.P. moeilijk in een mogelijk samenwerkingverband zou passen. De PvdA en GroenLinks bleven doorgaan met mogelijkheden tot samenwerking. Dit heeft geleid tot het project "Aan de Bak" waarin gerichte samenwerking tussen de PvdA en GroenLinks op weg naar de provinciale verkiezingen op 15 maart. De uitslag daarvan is bepalend voor de politieke verhoudingen in de Eerste Kamer, waar de regeringspartijen nu al geen meerderheid hebben (32 zetels). Rutte noemt het samengaan van de PvdA en GroenLinks een linkse wolk (zie cartoon van Ellendige Elise). Na decennia van rechtse overheersing en het doordrenken van de maatschappij met een cultuur van individualisering- als het fout gaat met je bestaan is dat je eigen schuld- is een kentering nodig. Een sociale klimaatsverandering is nodig om de kloof tussen rijk en arm, de verharding van omgangsvormen in politiek en maatschappij en ook de houding naar klimaat en natuur te veranderen. De Nederlandse politiek moet zich kapot schamen als zij zich verschuilen achter mislukte beleidsuitvoering zoals bij de Toeslagenaffaire. Intussen zijn door de inflatiecrisis mogelijk een miljoen mensen extra in de armoede terechtgekomen en zullen mensen met een minimuminkomen in de schulden terechtkomen. Het kabinet heeft het ergste wel weten te voorkomen door de energietoeslag en prijsplafonds voor energie. Maar het onderzoeken naar structurele oplossingen voor armoede, schulden, flexwerk dat veel bestaansonzekerheid geeft moet nog beginnen. Barbara noemt als oplossingen o.a. basisbanen en -inkomens die een bestaan garanderen waar je prettig van kan leven. En een leven zonder gierende stress die vrijwel alle mensen in armoede en schulden ervaren... Kitty Jong, vicevoorzitter FNV, schreef een artikel over het mislukken van de Participatiewet. Die wet moest bij voorbaat al mislukken omdat de overheid uitging van mogelijke fraudeurs bij mensen met een uitkering. Wat dat betreft was de uitvoering van de Participatiewet even meedogenloos als bij de Toeslagenaffaire. Maar de Participatiewet zou ook mislukken omdat deze wet gefundeerd was op tal van verkeerde en zelfs omgekeerde veronderstellingen zoals waar een wil is, is een baan. Een cultuur van straf de werklozen (en armen) die geen baan konden krijgen, ook niet na allerlei sollicitatietrainingen, fitness of leertrajecten. Individualisering dus ofwel die anti losers cultuur die rechts graag hanteert naar mensen die niet mee kunnen doen in de wereld van werken en verdienen. De uitvoering van de Participatiewet hing ook af van de willekeur in gemeenten. Binnen de FNV eerder bekend door het jaarlijkse Zwartboek Bijstand en de Landelijke Monitor Werk en Inkomen. De Participatiewet moest forse bezuinigingen opleveren zoals het invoeren van de kostendelersnorm die enorm nadelig uitpakte voor (eenouder-) gezinnen. Voorzieningen in de bijzondere bijstand werden geschrapt zodat mensen naar voedsel- en kledingbanken moesten gaan. Of naar de schuldhulpverlening, vol schaamte en vernedering. De Participatiewet ging dus samen met een enorme vergroting van armoede bij mensen die langdurig van die wet afhankelijk bleven. Dat gold ook voor mensen met een handicap die voorheen gebruik konden maken van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Hoewel per 1 januari dit jaar het minimumloon met 10 % omhoogging en daarmee de AOW en de bijstand, blijft de FNV vasthouden aan de looneis van 14 euro per uur voor het minimumloon. Door de grote inflatie is deze eis eigenlijk te laag. De Participatiewet moet worden verbeterd, niet alleen de hoogte van bijstandsuitkeringen. In een column in deze Nieuwsbrief zal ik aangeven hoe een effectief arbeidsmarkt ook kan, namelijk in Denemarken. DE DISCUSSIE Kitty Jong stelt een vraag aan Enes Yigit over schulden en of de Vereniging Nederlandse Gemeenten niet meer kan doen om politiek den Haag onder druk te zetten. Enes Yigit stelt dat gemeenten hun eigen beleid en initiatieven voorop moeten stellen. In Rotterdam is een vroegsignaleringssysteem om schuldenopbouw tijdig te voorkomen. Bijvoorbeeld door huisbezoeken. Gemeenten mogen niet zelf inkomenspolitiek ontwikkelen maar kunnen wel door de VNG aandringen op verbeteringen voor bijstandsuitkeringen en sociale voorzieningen door de politiek. Gemeenten krijgen te weinig geld van het Rijk, bewust omdat daarmee bezuinigingen mogelijk werden door de gemeenten die verantwoordelijk werden gemaakt voor sociaal beleid: het afschuiven van verantwoordelijkheid door de centrale overheid. Barbara Kathmann stelt dat de politiek meer belasting uit winsten en vermogens moet heffen zodat het Rijk ook gemeenten niet langer financieel afknijpen. Yigit wijst wat betreft armoedebestrijding in de nabije toekomst op het actieplan geldzorgen. Kitty Jong wijst op de komende acties van de FNV onder het motto Nederland Verdient Beter. Met name werkende armen in flexbanen. De laagste inkomens moeten structureel hoger in de vorm van basisinkomens en -banen. Werken voor het behoud van je uitkering leidt tot dwangarbeid. MEER BURGELIJKE ONGEHOORZAAMHEID NODIG! De FNV heeft een groot aantal stakingen en acties gepland. Kitty Jong roept op beslist te gaan stemmen op 15 maart. Roer je staart! Tot besluit stelt Hans Goosen de ontwikkeling voor van een brede Anti Armoede Beweging in de vorm van een grote sociale alliantie. De tijd is er rijp voor nu armoede door de inflatie ook is doorgedrongen bij de middeninkomens en vaak onderwerp in de media is geworden. HET NETWERKEN Het was verheugend om te zien hoeveel goede bekenden van het RoSA! netwerk aanwezig waren. Een opkomst van bijna 100 mensen hadden wij niet per sé verwacht na de jaren van corona. Het is een bewijs dat we bijeenkomsten kunnen organiseren zoals voor corona. De FNV gaat binnenkort verder met bijeenkomsten over de Participatiewet. Zo is er begin april een brainstormsessie waarbij RoSA! gedelegeerden bij aanwezig zullen zijn. Intussen op weg naar de verkiezingen van de Provinciale Staten en daarmee de Eerste Kamer is het nodig om te werken aan opkomstbevordering. ⇒
Sociale Alliantie een strijdbaar 2023 / artikel door Ed de Meijer De Sociale Alliantie Rotterdam hield haar nieuwjaarsreceptie in de Schotse Kerk in het Centrum. Geen nieuwjaar zonder een inhoudelijk programma. Er werd een panel gevormd van politici en vakbond met Caroline Dijk, journaliste en filmmaker als gespreksleider. Enes Yigit wethouder armoedebestrijding, schuldhulpverlening en taal gaf een uiteenzetting over de gemeentelijke initiatieven met betrekking tot armoede. Hij wees op de negentig scholen die dagelijks zorgen voor een ontbijt voor de kinderen. 60 % van de kinderen op die scholen komt zonder ontbijt naar de les. De gemeente zorgde ook voor een witgoedfonds en een kledingbank. Een energie cluster is opgericht om woningen te isoleren. Voor de voedselbanken is € 500.000 uitgetrokken. Terwijl 4,5 miljoen is uitgetrokken voor het totaal pakket, vindt de wethouder dat het gewoon pleister plakken is. Er dient iets structureel te veranderen, het systeem moet op de schop. Het kan niet dat zelfs werkende mensen hun hand moeten ophouden, vaak heerst er schaamte. In het voorjaar komt er een brede aanpak en wordt er een koppeling gemaakt met werk en gezondheid. Het inkomen moet omhoog, maar dat is een rijksopgave. Handen in elkaar PVDA politicus en voormalig wethouder Barbara Kathmann vertelt dat er een linkse coalitie in de maak is. Men wil de handen ineen slaan om weer de menselijke maat te krijgen. 20 tot 30 % van de bevolking ervaart de kostencrisis. De lonen moeten omhoog en de kosten omlaag. Barbara zit in de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid als Tweede Kamerlid. Alle goede voorstellen botsen op de gebrekkige uitvoering. Kathmann komt met tien oplossingen, vijf op de korte en vijf op de langere termijn. De vraag moet zijn: wat levert dit op aan levensgeluk? Vakbond aan het woord Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV, is buitengewoon kritisch op het document Participatiewet in Balans van minister Carola Schouten. Ze geeft alleen aanbevelingen aan de gemeenten, geen richtlijnen. Je weet dan al van te voren hoe bepaalde gemeenten reageren. Het gaat om behoud van giften, mogelijkheid tot bijverdienen, minder sancties. Ze citeert Marga Klompé: ‘Het gaat niet alleen over overleven maar ook om een bloemetje op tafel.’ Voor de VVD zijn mensen met een uitkering of laag salaris niets anders dan losers. Het minimumloon moet naar 14 euro per uur. De kostendeling moet afgeschaft worden. De uitkeringen dienen individueel te zijn. Mensen met schulden worden doorgaans pas na vijf jaar geholpen, we moeten meteen acteren. Kitty roept de wethouders op om samen met de FNV naar het Malieveld te gaan, genoeg is genoeg. Het is tijd voor burgerlijke ongehoorzaamheid. De huidige regering zijn betere middenklas mensen die het goed hebben en geen oog hebben voor de onderkant. Vanuit de zaal komt de vraag richting panel : wat doen jullie concreet? Concrete maatregelen. Wethouder Yigit wijst op de negenendertig huizen van de wijk en de wijkteams die in de haarvaten van de wijk zitten. Daarmee werkt de gemeente. Maar het is niet genoeg. De gemeentes worden uitgeknepen. De vakbond zette in op de energietoeslag, de omschakeling van arbeiders uit de fossiele sector, de verhoging van het minimum loon. De meeste mensen in de armoede werken. Het zijn de vuilnismannen en postbezorgers. Het FNV zet in op stakingen en legt diverse steden plat. We moeten naar een ander systeem. Volgens Kathmann dienen stappen te worden gezet: kinderopvang betaalbaar, minimum loon omhoog, energieplatform en taallessen. We moeten de krachten bundelen daarom zijn de provinciale verkiezingen ook belangrijk. Zij kiezen de Eerste Kamer. Politiek doet ertoe. Er werd aan het eind van de middag stevig genetwerkt, we moeten elkaar blijven vinden. Het is tijd om alle zeilen bij te zetten. ⇒
De Partcipatiewet, Wet van behoud van ellende Column door Tjeerd de Boer Bij de Nieuwjaarsbijeenkomst zag het ernaar uit dat wethouder Enes Yigit direct na zijn toespraak zou vertrekken. Ik was door de Initiatiefgroep van RoSA! gevraagd, dan in de opengevallen tijd nog iets in te brengen over de Participatiewet. De wethouder bleef echter nog ongeveer een kwartier aanwezig en er ontstond een interessante discussie van hem met Barbara Kathmaan, Kitty Jong en de presentator Caroline Dijk. Ik kon dus verder gaan met aantekeningen voor het verslag. Vandaar dat ik hier toch nog even een toegift willen geven over de Participatiewet. Armoedebestrijding en oplossing van schulden kan niet los gezien worden van de Participatiewet. Immers bij de schulden (afgezien van de schuld aan hypotheek) is de overheid een prominente schuldeiser, vaak voortvloeiende uit de participatiewet. De Participatiewet heeft betrekking op een manier of systeem van arbeidsmarktbemiddeling en minder op het niveau van de uitkeringen. Het mislukken van de Participatiewet heeft alles te maken gehad met dat systeem van arbeidsmarktbeleid. En ook van inkomensbeleid. In de oude Bijstandwet werd nog nadruk gelegd op een fatsoenlijke inkomensregeling, de Participatiewet werd een wet van behoud van armoede. Veel mensen kennen een tweede wet van de geniale Einstein, namelijk de Wet van Behoud van zinloosheid of onzinnigheid. Volgens die wet zal elke nieuwe of andere poging om iets te verbeteren of te veranderen gedoemd zijn te mislukken. Nou komt dit nogal cryptisch over en verdient deze wet enige uitleg. Einstein zal- net als ik later- kennis hebben gemaakt met een systeemleer of -benadering binnen de wiskunde. Van belang zijn zichzelf herhalende systemen, die niet per sé dysfunctionele systemen zijn. Kijk maar naar de herhalende bewegingen van planeten en sterrenstelsels. Dysfunctionele systemen zijn daarentegen zelfherhalend en daardoor zelfdestructief. Maar dan is nog niet alles duidelijk gemaakt. Het begrip dysfunctionele systemen wordt veel duidelijker binnen sociale systemen zoals mensen in de medische en sociale hulpverlening weten, b.v. het dysfunctionele gezin. Rigide, grote nadruk op controle op elkaar en vaste rolverdelingen. Aanvallen van buitenaf, ook door hulpverleners, worden afgeweerd of genegeerd. Maar aldus zijn dysfunctionele systemen ook te herkennen in beleid en politiek. Zoals de Participatiewet als regelsysteem. Waar een Wil is, is een Baan! Zo niet dan ben je een labbekak en uitvreter. Bij de FNV hoorde ik vaak over Wanen i.p.v. Banen, voor vele werkzoekenden wel te verstaan. Veel mensen willen graag betaald werken maar hun opleidingen en ervaringen sluiten niet aan op het vacature aanbod. Of ze hebben te maken met medische beperkingen. Anderen zijn door tijdelijke problemen (in de familie b.v. of een ziekte) niet beschikbaar voor werk. Ik zag een paar jaar geleden op TV een ingenieur, 57 jaar oud, bijna 30 jaar gewerkt ter zake, maar na zijn WW periode in de Participatiewet terechtgekomen. Hij had 1000 maal – vergeefs- gesolliciteerd. Tegenover hem zat zijn ‘klantmanager’ die zei : als je nou eens slimmer solliciteert en je niet laat afwijzen, dan ben je van ons af. Ziehier de verkilling en verharding in het beleid en maatschappelijke cultuur. Ziehier het vliegenmeppersbeleid naar werklozen zonder plan en empathie dus ziehier de Wet van Behoud Van Zinloosheid. Een paar maanden geleden sprak ik een langdurig werkloze historicus, 62 jaar oud. Hij moest nog steeds Banen Markten bezoeken maar onlangs vroeg zijn ‘klantmanager’ of hij een rijbewijs heeft. Ja, zei hij. Oh, dan kan je buschauffeur worden!. Ziehier de Wet van Behoud van Onzinnigheid. Werklozen moesten ook financieel geprikkeld worden om een Betaalde Baan te vinden. Daarom moest de bijstandsuitkering laag blijven en allerlei sociale voorzieningen in de bijzondere bijstand worden afgeschaft, b.v. voor tandartskosten. Ik herinner me een wethouder in Rotterdam, die geen premie wilde geven voor langdurige werkloosheid. De langdurigheidstoeslag in de bijstand van 340 euro per jaar moest geminimaliseerd naar een vernederende fooi van 50 euro. Het werd 120 euro. Zo werd de Participatiewet ook een Wet van Behoud van Armoede. Samengevat is de Participatiewet synoniem aan de Wet van Behoud van Ellende!. Maar kan het beter? Bijvoorbeeld het Deense model van arbeidsbemiddeling. De uitkeringen in de bijstand, inclusief ziektekostenverzekering zijn vergelijkbaar met Nederland. Maar niet hun systeem van arbeidsmarkt reïntegratie. Als iemand na ruim een jaar werkloos is, krijgt deze persoon contact met een arbeidsbemiddelaar. Voorbeeld van vroegsignalisering om erger te voorkomen, b.v. de wanhoop en zinloosheid die mensen ervaren door langdurige werkloosheid. Het besef van nutteloos zijn geworden. Gekeken wordt naar wat iemand wil, kan en ook niet wil en kan. Het is belangrijk dat mensen enig plezier ervaren in hun baan en die langdurig kunnen volhouden. Daarop is het Deense systeem van arbeidsbemiddeling gebaseerd, een systeem van her- of omscholing, maximaal twee jaar voltijdsopleidingen om mensen weer aan een baan te helpen. In dit systeem is het mogelijk dat een bouwvakker omgeschoold wordt tot buschauffeur en een werkloze academicus met enige bijscholing een baan op eigen niveau krijgt. Dat de werkloze historicus of economische onderzoeker met enige dwang, bijscholing aanvaard tot leraar c.q. tot accountant, daar waar vraag naar is. Aanvaard je enige dwang volgens het Deense systeem van arbeidsbemiddeling, dan krijg je 200 euro netto per maand als premie. Ik wil afsluiten dat het Deense model van sociale zekerheid en arbeidsmarktbeleid een voorbeeld is van een Functioneel Systeem is: "IETS DAT WERKT! En WERK daar ging het toch om in de Participatiewet? ⇒
Schuldsanering van 36 naar 18 maanden Bron: André Moerman / 28-01-2023 16:54 uur Dinsdag 24 januari 2023 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel tot wijziging van de Wsnp (Wet schuldsanering natuurlijke personen) aangenomen. Vanwege de aangenomen amendementen zorgt het wetsvoorstel voor een ingrijpende wijziging van de schuldhulpverlening. Met name de verkorting van de termijn van 36 naar 18 maanden in de Wsnp springt in het oog. Dit zal ook doorwerken in het minnelijk traject. (Het minnelijk traject houdt in dat de schuldhulpverlener een bepaald bedrag vaststelt, waar u minimaal van kunt leven. Na het traject zal het grootste deel van de schulden afbetaald moet zijn. De restschuld kan worden kwijtgescholden als u zich aan de voorwaarden heeft gehouden.) Een andere opvallende wijziging is dat wanneer er onvoldoende aflossingsruimte is, hetgeen bij een minimum inkomen vaak het geval is, het minnelijk traject kan worden overgeslagen en er direct een verzoek om toepassing van de Wsnp kan worden ingediend. De verwachting is dat dit wetsvoorstel op 1 januari 2024 zal ingaan. Het is voor schuldhulpverleners belangrijk om hierop te anticiperen. Uiteindelijk een stevig wetsvoorstel Het oorspronkelijk wetsvoorstel was gericht op het verbeteren van de doorstroming van het minnelijk traject naar de Wsnp. Aanleiding hiervoor was de jaarlijkse daling van de Wsnp-zaken. Het oorspronkelijk wetsvoorstel had niet zoveel om het lijf en zou weinig impact op de uitvoering hebben gehad. Door een aantal ingediende amendementen ligt er nu een stevig pakket aan maatregelen met ingrijpende verbeteringen voor de schuldhulpverlening. Wanneer de Eerste Kamer instemt, hetgeen de verwachting is, zal de schuldhulpverlening er heel anders uit gaan zien. Schuldsanering anderhalf jaar in plaats van drie jaar Een aangenomen amendement van Kathmann C.S. zorgt er voor dat de Wsnp anderhalf jaar in plaats van drie jaar gaat duren. De rechter-commissaris kan vanwege de aard van de schulden of wanneer niet aan alle verplichtingen kan worden voldaan, in afwijking hiervan bij toelating tot de Wsnp een termijn van maximaal drie-en-een-half jaar vaststellen. Wanneer tijdens het Wsnp-traject blijkt dat niet aan alle verplichtingen kan worden voldaan, kan de termijn verlengd worden tot vijf jaar. De verkorting van de termijn tot anderhalf jaar heeft ook grote gevolgen voor het minnelijk traject. Het kan niet anders dan dat voor het minnelijk traject dezelfde regel gaat gelden. Wanneer op dit moment een schuldregeling op basis van 36 maanden tot stand komt, terwijl de verwachting is dat vanaf 1 januari 2024 de nieuwe regels gaan gelden, is er sprake van een nadeel voor de debiteur. Dit kan worden voorkomen door alvast te anticiperen op de wetswijziging. Dit kan bijvoorbeeld als volgt: Bij een schuldbemiddeling wordt een voorstel aan de schuldeisers gedaan op basis van 36 maanden, waarbij de resterende termijn van de schuldregeling na invoering van de wetswijziging wordt verkort tot 18 maanden. Bij een schuldsanering wordt een saneringskrediet verstrekt op basis van 36 maanden. De schuldeiser ontvangt een afkoopvoorstel tegen finale kwijting, waarvan de hoogte afhangt van de invoeringsdatum van de wetswijziging. Pas na invoering van de wetswijziging vindt de definitieve vaststelling van de hoogte van het afkoopbedrag plaats en wordt dit uitbetaald aan de schuldeisers. Het te veel gereserveerde krediet wordt afgeboekt. Gespaarde maanden aftrekken van duur Wsnp Wanneer tijdens het minnelijk traject een voorstel aan de schuldeisers wordt gedaan, dan wordt indien mogelijk de afloscapaciteit alvast gereserveerd voor de schuldregeling. Het aangenomen amendement van Kathmann en Maatoug zorgt er voor dat dat de termijn die geldt voor de Wsnp start vanaf het moment dat de eerste aflossing is gedaan in het kader van de minnelijke schuldhulpverlening. Minnelijk traject overslaan Bij een verzoek tot toelating Wsnp moet een verklaring van het college van B&W, of een advocaat of bewindvoerder worden overlegd dat er geen reële mogelijkheden zijn om tot een buitengerechtelijke schuldregeling te komen. In de rechtspraak wordt dit doorgaans zo uitgelegd dat er eerst een voorstel aan de schuldeisers moet worden gedaan en dat pas na afwijzing van dit voorstel een verzoek om toelating Wsnp kan worden gedaan. Het aangenomen amendement van Kathmann C.S. verduidelijkt de wettekst: Als aannemelijk is dat onvoldoende aflossingsmogelijkheden bij de schuldenaar of andere omstandigheden het onmogelijk maken om tot een buitengerechtelijke schuldregeling te komen, hoeft voor de afgifte van deze verklaring niet eerst een poging te zijn gedaan om tot een dergelijke regeling te komen. Eerder vermeldden we op SchuldInfo over de mogelijkheid om met een ‘0%-voorstel’ de schuldsanering in te gaan wanneer het ‘vrij te laten bedrag’ hoger is dan het inkomen. Met deze verduidelijking hoeft dan geen voorstel meer aan de schuldeisers te worden gedaan. De NVVK heeft op dit moment het standpunt ingenomen dat, ook wanneer er geen aflossingsruimte is, er toch een voorstel op basis van de beslagvrije voet aan de schuldeisers wordt aangeboden. Deze werkwijze kan na deze verduidelijking van de wet m.i. geen stand. Op z’n minst zal de debiteur de keuze moeten worden voorgehouden: of een minnelijk traject met een aflossing volgens de beslagvrije voet gedurende 18 maanden (bij een alleenstaande met bijstand komt dit neer op 18 x € 60 = € 1080); of een Wsnp-verzoek, geen aflossing en een schone lei na 18 maanden. Er zijn overigens verschillende voor- en nadelen. In een volgend artikel zal ik deze op een rij zetten. Verkorting goede-trouw-toets van vijf naar drie jaar Op dit moment geldt dat de schuldenaar in de vijf jaar voorafgaand aan het verzoek om toelating tot de Wsnp te goede trouw zijn geweest bij het ontstaan of onbetaald laten van de schulden. Op basis van een hardheidsclausule is eerdere toelating wel mogelijk. De termijn van vijf jaar zal worden verkort naar drie jaar. Uitsluittermijn van tien jaar geschraptU Volgens de huidige wet geldt een uitsluitingstermijn van tien jaar wanneer je eerder gebruik hebt gemaakt van de Wsnp en dat traject toen is geëindigd in een ‘schone lei’ voor de schuldenaar of met een tussentijdse beëindiging zonder ‘schone lei’ omdat niet voldaan is aan de uit de Wsnp voortvloeiende verplichtingen. Het aangenomen amendement van Kat C.S. schrapt deze tienjaartermijn omdat iedereen die te goedertrouw is een tweede kans verdient. Wat zal het effect zijn? Wanneer je alle ingrijpende wijzigingen op een rij ziet, roept dit meteen de vraag op wat het effect zal zijn. Dat is moeilijk is te schatten. De schuldeisers De wetswijziging heeft tot gevolg dat schuldeisers bij een schuldregeling aanmerkelijk minder gaan krijgen. Ze ontvangen de helft van wat ze nu krijgen, of zelfs minder wanneer er vaker een beroep wordt gedaan op het ontbreken van aflossingsruimte. Gaan schuldeisers meer inzetten op het voorkomen of beperken van schulden? Gaan ze minder snel verwijzen naar schuldhulpverlening en zo snel mogelijk proberen zoveel mogelijk te innen? De debiteuren Voor de debiteuren wordt de schuldhulpverlening een stuk aantrekkelijker. Een periode van anderhalf jaar is veel beter te overzien en vol te houden dan drie jaar. Hierdoor zal ongetwijfeld minder uitval zijn. Voor veel mensen geldt een enorme psychologische drempel om de stap naar schuldhulpverlening te zetten. Wordt deze drempel nu lager en zal dit tot een extra toestroom leiden? Het minnelijk traject Met een halvering van de duur van de trajecten en de mogelijkheid om in bepaalde situaties het minnelijk traject over te slaan, komt een beetje meer ruimte beschikbaar om meer mensen te helpen. Het wettelijk traject De mogelijkheid om in bepaalde situaties het minnelijk traject over te slaan, het schrappen van de tien jaar uitsluitingstermijn en de verkorting van de goede-trouw-toets van vijf naar drie jaar zal mogelijk tot meer Wsnp-zaken leiden. Het is echter zeer de vraag of dit, waar het oorspronkelijk wetsvoorstel voor was bedoeld, tot een serieuze toename zal leiden. Aangezien de wsnp-bewindvoerder per sé niet een maandelijkse vergoeding ontvangt, zal een halvering van de trajectduur deze sector onbedoeld verder onder druk zetten. Aangenomen moties Bij de behandeling van het wetsvoorstel zijn ook de volgende moties aangenomen: Motie Kat en Cerder Verzoekt de regering het verkorten van het minnelijke en wettelijke schuldhulptraject met passende begeleiding en zicht op een schone lei uit te werken. Motie Kat Verzoekt de regering om een voorstel uit te werken waarbij faillissement van natuurlijke personen eindigt met een schone lei als een vervolg in de Wsnp niet billijk is. Motie Kathmann C.S. Verzoekt de regering om te onderzoeken welke manieren er bestaan om het aandeel verstekvonnissen terug te brengen en hoe het anticiperen van commerciële partijen op het verkrijgen van een verstekvonnis beperkt kan worden. Meer informatie Amendement van Kathmann C.S. Schuldsanering anderhalf jaar in plaats van drie jaar. Amendement van Kathmann en Maatoug: gespaarde maanden aftrekken van duur Wsnp Amendement van Kat C.S.: minnelijk traject overslaan. Amendement van Kat C.S.: Uitsluittermijn van tien jaar schrappen. Motie Kat en Ceder over het verkorten van het minnelijke en wettelijke schuldhulptraject Motie Kat: uitwerken voorstel waarbij faillissement eindigt met schone lei als een vervolg in Wsnp niet billijk is Motie Kathmann C.S.: onderzoek welke manieren er bestaan om aandeel verstekvonnissen terug te brengen Parlementaire behandeling wetsvoorstel ⇒
Wet energietoeslag 2023 Rijksoverheid Onlangs is het wetsvoorstel Energietoeslag 2023 gepubliceerd. De verwachte invoering van de wet is juni 2023. De wijze van uitkeren van de energietoeslag sluit aan op de toeslag voor 2022. Gemeenten krijgen in 2023 opnieuw de bevoegdheid om eenmalig een onbelaste energietoeslag toe te kennen aan huishoudens met een inkomen op of net boven het sociaal minimum. Dat vraagt om een nieuwe wijziging van de Participatiewet. Doelgroep afbakening Wettelijk zijn er drie doelgroepen uitgesloten: studenten, dak- en thuislozen en jongeren tot 21 jaar. Er is géén wettelijke uitsluiting van mensen in een zorginstelling. (paragraaf 2.2 wetsvoorstel) Wanneer in werking? Gemeenten mogen niet eerder dan de inwerkingtreding van de wet aan de slag met aanvragen en uitkeren van de energietoeslag 2023. Zij mogen dus niet op de wet vooruitlopen. Dit in tegenstelling tot de inwerkingtreding van de energietoeslag 2022, waarbij met hoge uitzondering door het Rijk aan gemeenten werd gevraagd om er alvast mee aan de slag te gaan. Dit is dus niet het geval bij de energietoeslag 2023. De energietoeslag 2023 kan tot en met 31 december 2023 worden uitgekeerd. Uitkering toeslag De nieuwe energietoeslag van 1.300 euro kan opgesplitst worden in een bedrag van 500 euro in 2023 als toevoeging op de energietoeslag 2022 en 800 euro in 2023 (na inwerkingtreding van de Wet). Gemeenten bepalen dit zelf. Het kan dus zijn dat gemeenten er voor kiezen om 1.300 euro uit te keren in 2023, maar dat kan dan alleen nadat de Wet energietoeslag 2023 in werking getreden is. Beleidsvrijheid Gemeenten behouden beleidsvrijheid binnen de wettelijke kader op de onderstaande punten. Het collega bepaalt: binnen het wettelijke kader de doelgroep van de eenmalige energietoeslag, hetgeen betekent dat het college bepaalt wat er onder een ‘laag inkomen’ moet worden verstaan. bij de formulering van de doelgroep of er groepen moeten worden uitgesloten van het recht op een eenmalige energietoeslag. welk inkomen in aanmerking wordt genomen. de periode waarover het inkomen in aanmerking wordt genomen. en welk vermogen in aanmerking wordt genomen. de hoogte van het bedrag van de toe te kennen eenmalige energietoeslag, eventueel gedifferentieerd naar leefsituatie. ⇒
Brede Raad 010 zoekt Rotterdammers Ingezonden mededeling Adviseer mee over sociaal beleid gemeente "Word lid van de Brede Raad 010! De Brede Raad 010 zoekt Rotterdammers die weten wat er speelt in de stad en een bijdrage willen leveren aan verbetering van het sociaal beleid van de gemeente. Lees hier meer over het werk van de Brede Raad 010 en welke Rotterdammers we zoeken. Heb je belangstelling? Schrijf dan een motivatiebrief met CV naar info@brederaad-010.nl. Vragen? Voor vragen kun je contact opnemen met de Brede Raad 010. Telefoon: 06 – 27 27 93 60 ofmail naar info@brederaad-010.nl. ⇒
Uit de media sociaal armoede Crisisfonds in de maak voor Rotterdammers die het financieel moeilijk hebben (Open Rotterdam) De Duiders | Armoede in Nederland anno 2022 (Studium Generale / Universiteit Utrecht) Informatiewebinar Het leven weer betaalbaar, dat doen we met elkaar (Nibud) Duizenden dozen met cadeaus voor kinderen die in armoede leven,wie pakt dat allemaal in? (de Havenloods) ⇒ Ongekend onrecht The Belmarsh Tribunal D.C. — The Case of Julian Assange (Progressive International / 20-1-2023) FNV doet aangifte tegen vijf gemeenten om omstreden screening uitkeringsgerechtigden (Sociaal web) Procederen om tijd te winnen: een politieke tactiek? (NRC recht en onrecht) ⇒ uitsluiting en discriminatie Het was zo’n goed idee: een podcast over morele dilemma’s van ambtenaren. Tot ze hem hoorden (NRC) Eenzaam gestorven in een tent aan de rand van het bos: ‘Enorm triest in een rijk land als Nederland’ (RTV Rijnmond) Voor de moraal moet je niet bij Shell zijn, maar bij de politiek (Trouw) ⇒ werk Wethouder over staking reinigingsdienst:‘Moet ik dan personeel ontslaan om hun loon te betalen?’ (Algemeen Dagblad) ⇒ zorg Vrijwilliger Ardy (62) uit Hoogvliet helpt als uitvaartcoach minima met een betaalbaar afscheid (Open Rotterdam) ⇒ verrijking Shell boekt recordwinst van ruim 42 miljard dollar (Trouw) ⇒ leven wonen Ergernis over splitsen van woningen Rotterdam:'Absurd hoge huren voor klein hok' (NOS) ⇒ voedsel Schaamte blijft hardnekkig probleem bij Nederlanders in voedselnood (NOS) ⇒ gezondheid Straatarts tussen wanhoop en armoede: 'Alle problemen op straat die klein beginnen, monden uit in drama’s' (RTV Rijnmond) De kankeratlas laat onder meer zien dat kanker vaak begint in de portemonnee (NRC) ⇒ wereld Rotterdam Alle kleine ondernemers in Feijenoord voelen de inflatie:‘Moet ik het haar van m’n klanten soms koud wassen? (NRC) De laatste column van Tineke Speksnijder: ‘Ik wens jullie alle goeds toe’ (de Havenloods) ⇒ Nederland Raad van State verwerpt nareismaatregel asielzoekers, 1200 mensen mogen visum ophalen (Algemeen Dagblad) Kerken gaven in 3 jaar 41 miljoen euro uit aan armoedebestrijding (Dagblad 010) ⇒ Europa / vluchtelingen a href="https://smitakislesvos.com/alarmterreur/"> Alarmterreur (Smitaki's Lesvos) ⇒ Aarde / klimaat Dodental stijgt tot ruim 33.000, VN verwachten verdubbeling aantal doden (Trouw) Terug naar Marx? Wat er na het neoliberalisme komt (NRC) ⇒ Energie en inflatie Energiearmoede toegenomen, maar overheidssteun heeft die ‘enorm afgeremd’ (NRC) ⇒
