"Balanceren op de participatiewet" Is het thema op de Nieuwjaarsbijeenkomst van de Rotterdamse Sociale Alliantieop maandagmiddag 30 januari in de Schotse kerk, adres Schiedamse Vest 121. Inloop vanaf half drie en het programma begint om 15:00 uur. Op deze bijeenkomst zal Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV, een inleiding houden over de participatiewet, zie haar artikel in deze Nieuwsbrief: “De participatiewet is meedogenloos en mislukt”. Enes Yigit, Wethouder Armoedebestrijding, Schuldhulpverlening en Taal, vertelt over de acties op het gebied van armoede en schulden, die door de Gemeente Rotterdam genomen gaan worden om de armoede en schulden in de armste grote stad van Nederland terug te dringen. Caroline Dijk, journaliste en filmmaker, zal leiding geven aan de bijeenkomst. Na het officiële gedeelte is er gelegenheid om met elkaar te netwerken met een hapje en een drankje. Terwijl minister Carola Schouten met nieuwe maatregelen de participatiewet "in balans" probeert te brengen, balanceren de mensen met een uitkering op een slap koord om elke maand de touwtjes weer aan elkaar te knopen. Inmiddels zijn er ook steeds meer mensen met een onderbetaalde baan of als gedwongen schijnzelfstandige, die nauwelijks kunnen rondkomen als alleenstaande of een gezin met kinderen. Als logisch vervolg daarop stijgen de schulden in aantal en in volume. En raken mensen geïsoleerd van elkaar. De Rotterdamse Sociale Alliantie zal zich dit jaar, met haar brede netwerk inzetten voor een nieuwe beweging van onderop. En zoekt daartoe lokale en landelijke samenwerking. U bent van harte welkom om onze Nieuwjaarsbijeenkomst bij te wonen. Graag wel even aanmelden via e-mail nj23@rosarotterdam.nl of per telefoon 010 411 15 16. (De Schotse kerk is tegenover het Oogziekenhuis op de hoek van de Schiedamse Vest en de Schiedamse Singel, op loopafstand van Metrostation Beurs – 5 minuten.) ⇒
De balans tussen zorgplicht en kostenbesparingen door Adriana Rollingswier Het thema van de nieuwjaarsbijeenkomst van de Rotterdamse Sociale Alliantie op 30 januari 2023 is ‘Balanceren op de participatiewet’. Deze middag zullen Kitty Jong (vicevoorzitter FNV, belast met sociale zaken) en Enes Yigit (Rotterdamse wethouder Armoedebestrijding, Schuldhulpverlening en Taal) aanwezig zijn om hun ideeën en zienswijze over de toekomst van de sociale zekerheid naar voren te brengen. De participatiewet is meedogenloos en mislukt In nummer 171 van onze nieuwsbrief is het artikel "De participatiewet is meedogenloos en mislukt" van Kitty Jong te lezen. Kitty ging in haar artikel dieper in over hoe er door de politiek naar mensen in de bijstand gekeken wordt. Ze schreef dat mensen niet méér gingen participeren, maar eerder in een peilloze diepte van ellende zijn gevallen. Ze schreef dat de Wsw en de Wajong afgeschaft werden en dat mensen met een handicap of chronische ziekte en mensen in de bijstand moeten leven van een inkomen op of net onder de armoedegrens. Dat de verplichte tegenprestatie en de kostendelersnorm ingevoerd werden. Dat het betekende dat je zomaar verplicht een paar maanden zonder loon moet werken als de gemeente dat goeddunkt. Dat je gestraft wordt als je gaat samenwonen. Dat je een maand zonder inkomen zit omdat je een fout gemaakt hebt. Ze geeft in haar artikel ook aan waardering te hebben voor Carola Schouten (minister voor armoedebeleid), die de Participatiewet ‘meer in balans wil brengen’. Ze ziet de voorgenomen maatregelen van Carola als een voorzichtig begin. Leest u haar artikel zelf maar! Kitty kan in ieder geval voor zichzelf geen ander oordeel vellen over de participatiewet dan dat deze meedogenloos is en mislukt ... in een peilloze diepte van ellende zijn gevallen Wat houdt de Participatiewet eigenlijk ook al weer in? Het uitgangspunt van de Participatiewet is dat mensen zoveel en zo snel mogelijk aan het werk gaan. Dat iedereen naar vermogen participeert (deelneemt) aan de samenleving en zoveel mogelijk in het eigen levensonderhoud voorziet. Iedereen die dus kan werken moet werken, (want betaalde arbeid is immers de hoogste vorm van participatie). Het gaat in het bijzonder om betaald werk. Alle mensen die daartoe niet in staat zijn en daarbij ondersteuning nodig hebben vallen onder de Participatiewet. Het uitgangspunt is dat gemeenten alle instrumenten in huis hebben om mensen met een arbeidsbeperking of mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar werk toe te leiden en ze daarna aan het werk te houden. En dit alles met als beoogd resultaat: een effectievere integrale werkwijze (=allesomvattend / de deskundigen vanuit verschillende sectoren werkenb samen) en een grote besparing op het sociaal domein. De Participatiewet is een omvangrijke en grootschalige stelselwijziging Hoe er naar de zorg en de ondersteuning van mensen wordt gekeken heeft alles te maken met de manier van het denken en doen binnen de samenleving op dat moment. Dat ligt weer aan de basis van de politieke keuzes die gemaakt worden. Als een nieuwe wet wordt ingevoerd, wordt een oude vervangen. Dit was ook het geval met de invoering van de Participatiewet in 2015. Samen met de Jeugdwet en de Wmo, de Wet maatschappelijke ondersteuning, was de invoering een grootschalige en omvangrijke stelselwijziging van het sociale stelsel in ons land. De Wmo is een hervorming van de langdurige zorg. Het is bedoeld om mensen te helpen, om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Om verbetering van omstandigheden te bewerkstelligen, wordt er in grote mate beroep gedaan op de zelfredzaamheid van de mensen zelf en zijn of haar sociale netwerk. Dat betekent dus; meer hulp van familie, vrienden, buren, meer mantelzorg. De Participatiewet vervangt het ‘oude’ stelsel van de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een groot deel van de Wajong 2010, de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. De Wsb * regelde tot 1 januari 2015 de ondersteuning bij arbeidsinschakeling en de bijstand voor mensen met die weinig of geen ander inkomen (waaronder ook andere uitkeringen) en weinig of geen vermogen hebben. De Wsw was bedoeld voor mensen die door een lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap niet onder normale omstandigheden kunnen werken en bood deze mensen een beschutte werkplek. De Wajong 2010 was een uitkering voor mensen die vanaf jonge leeftijd een ziekte of handicap hadden en daardoor alleen maar met hulp of begeleiding konden werken. Loon werd vanuit de Wajong uitkering aangevuld tot het wettelijk minimum(jeugd)loon. Kon je helemaal niet werken dan was de Wajong 2010 75% van het minimum(jeugd)loon. * (Aan de basis van de Wsb lag de in 1963 ingevoerde Algemene Bijstandswet. Er vonden in de loop der jaren vele vervangingen en herinrichtingen plaats. Zo werd de Algemene Bijstandswet in 1996 vervangen door de Algemene bijstandswet (met een kleine b). Na welgeteld 61 keer gewijzigd te zijn werd ook deze wet op zijn beurt in 2004 vervangen door de Wet werk en bijstand). Iedereen is in staat om te werken De politiek ging er bij het opstellen van de Participatiewet vanuit dat iedereen in staat is om te werken, maar dat blijkt een misvatting te zijn. Mensen met een arbeidsbeperking moesten zoveel mogelijk weg uit de beschutte werkplekken en naar regulier werk toe geleid worden. Zo mochten alleen mensen die daar al een positieve indicatie voor hadden én in Wsw verband (Wet sociale werkvoorziening) al aan het werk waren in een beschermde omgeving daar blijven. Zij behielden ook een CAO loon. Voor mensen met een negatieve indicatie was de weg naar werk min of meer afgesloten. Nieuwe werknemers, die ook alleen in een beschermde omgeving kunnen werken, moesten vanaf dat moment daar aan het werk met behoud van hun uitkering. Mensen met beperkte of geen loonwaarde De politiek verwachtte dat werkgevers, indien nodig met subsidies, zonder al te veel problemen, mensen met een arbeidsbeperking in dienst zouden gaan nemen. De hoge verwachting van de politiek kwam niet echt uit. Veel werkgevers voelen zich wel verantwoordelijk, maar dat wil helemaal niet zeggen dat zij ook daadwerkelijk werkplekken creëren. Redenen om dit niet te doen zijn o.a.: dat er geen gepaste functies zijn; er geen mogelijkheden om deze werknemers te begeleiden en te ondersteunen zijn; er alleen gekeken wordt naar kwaliteit en niet naar de beperking; er geen nieuw personeel nodig is. Om mensen in dienst te nemen, kunnen werkgevers ter compensatie voor de verminderde productiviteit van de werknemer, aan het begin van het dienstverband gedurende maximaal 6 maanden een zogenaamde (forfaitaire*) loonkostensubsidie van 50% van het minimumloon krijgen. In die periode wordt op basis van een loonwaarde berekening de hoogte van de tegemoetkoming vastgesteld. Mensen die geen of maar een beperkte loonwaarde hebben worden daarna vanuit de Participatiewet niet of nauwelijks meer bediend. Om langdurig werkloze mensen (weer) aan het werk te krijgen zijn er allerlei regelingen in het leven geroepen. Zoals re-integratie en participatievoorzieningen, jobcoaches, sollicitatietrainingen, het opdoen van werkervaring, proefplaatsingen (drie maanden werken met behoud van uitkering) en vrijwilligerswerk. Maar helaas als deze mensen een baan vinden, moeten zij vaak genoegen nemen met tijdelijke arbeidscontracten en flexbanen (en deze zijn zeker niet altijd in voltijd). Dus meestal gaan ze er wat inkomen betreft op achteruit ... * Forfaitair wil zeggen dat er een vooraf vastgesteld bedrag gehanteerd wordt in plaats van naar de werkelijke kosten te kijken. dat wil helemaal niet zeggen dat zij ook daadwerkelijk werkplekken creëren Bij hoge werkloosheid juist investeren in plaats van bezuinigen Nederland was in 2015 de eurocrisis grotendeels te boven gekomen, maar de werkloosheid was nog steeds erg hoog (7,2%). Het kabinet Rutte 2 wilde de staatsschuld omlaag brengen en zag de invoering van de Participatiewet als een mogelijkheid om fors te bezuinigen. Als je op een moment van grote werkloosheid met een dergelijke grootschalige manier het sociale domein van een land gaat reorganiseren en tegelijkertijd grootscheeps gaat bezuinigen, dan kan je eigenlijk wel op je vingers natellen dat je dan moeilijkheden kan verwachten. Elke econoom kan je wel vertellen dat reorganisaties gepaard gaan met extra kosten en dat je bij hoge werkloosheid juist moet investeren op arbeidsmarktbeleid in plaats van bezuinigen. Als je het werkloosheidsbeleid dan ook nog eens decentraliseert en de verantwoordelijkheid en uitvoering volledig bij de gemeenten legt ... Je gemeenten belast met de ondersteuning van mensen bij het vinden en het behouden van werk ... Je de gemeenten verantwoordelijk maakt voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen ... En je de gemeenten dan ook nog eens niet genoeg, gewoon te weinig geld geeft voor de uitvoering ... Dan moet je het toch niet raar vinden dat het allemaal niet zo lekker loopt. Dan moet je het toch niet raar vinden dat gemeenten niet iedereen kunnen bedienen. Dat er dan keuzes gemaakt moeten worden en dat de keuzes dan kunnen vallen op de gemakkelijke ‘gevallen’. Op de mensen die de meeste kans maken op uitstroom. Na de tweede wereldoorlog ontstaat de verzorgingsstaat Eeuwenlang moesten mensen het allemaal zelf maar uitzoeken. Dus ook als zij onder schrijnende omstandigheden moesten leven. Eeuwenlang was armenzorg in handen van de kerk, vanuit liefdadigheid. Om hulp te krijgen van de kerk moesten mensen zich gedragen zoals de kerk dat bepaalde. In de armenwet van 1854 stond dat armenzorg in particuliere handen moest zijn en dat de overheid daar niets mee te maken had. Er kwamen in die tijd wel allerlei sociale wetgevingen tot stand, zoals verbod op kinderarbeid, de leerplichtwet e.a. Maar de zorg voor ouderen en gehandicapten lag tot ver in de twintigste eeuw geheel bij familie, de kerk en buren. De overheid beperkte haar inzet grotendeels tot collectieve taken zoals politie en defensie. Om te zorgen dat de samenleving na de ellende van de tweede wereldoorlog weer gaat functioneren, ontstaat geleidelijk de verzorgingsstaat. Er komt een uitgebreid stelsel van uitkeringen, publieke gezondheidszorg, onderwijs en een immer groeiend aantal ambtenaren, gefinancierd vanuit stijgende belastingen en premieopbrengsten. Er worden nieuwe wetten en regels ingevoerd, zoals de Algemene Bijstandswet (1965), de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (1967) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (1968). Door deze nieuwe wetten waren mensen niet langer afhankelijk van de kerk, familie en buren. De aandacht komt vooral te liggen op het verzorgen, het verzekeren en de scholing van mensen. Burgers worden mondiger Na de tweede wereldoorlog neemt de welvaart van de burgers in ons land toe, zo ook de zelfbewustheid van de burgers. Deze zelfbewustheid en emancipatie leidt vervolgens weer meer tot individualisering van de burgers. Ze worden steeds mondiger en verwachten dat de overheid steeds meer zorg en welzijn taken op zich neemt. Toegang tot allerlei voorzieningen wordt gezien als een vanzelfsprekend recht. Burgers worden op hun beurt weer gezien als consumenten van deze voorzieningen. Er ontstaat een sterke (wild) groei van activiteiten, regelingen, voorzieningen, instituties en subsidies. De collectieve uitgaven nemen in rap tempo toe. Dit gaat lange tijd goed, totdat het stelsel langzamerhand dreigt te bezwijken. Door de economische crises in 1973 en 1981 ontstaan er steeds meer zorgen over de betaalbaarheid van de verzorgingsstaat. Op burgers wordt in groeiende mate een beroep gedaan om weer meer betrokken te zijn bij de leefomgeving en de zorg voor elkaar. Kritiek op de verzorgingsstaat Het New Public Management (NPM) doet zijn intrede. Het NPM streeft naar meer zakelijkheid, naar marktgerichtheid en efficiëntie binnen de collectieve sectoren. De verzorgingsstaat wordt steeds meer bekritiseerd. De gedachtegang hierachter is; dat mensen door al die beschikbare voorzieningen veel te afhankelijk zijn geworden van de overheid. Er vindt vervolgens decentralisatie plaats. Kleine organisaties worden samengevoegd tot grote en in 1987 ontstaan de brede welzijnsorganisaties. Onder druk van bezuinigingen en als gevolg van de zienswijze van het NPM moeten kwaliteit en doeltreffendheid vergroot worden. In 1989 omarmt het kabinet de zienswijze van sociale cohesie en integratie. Mensen moeten zich meer met elkaar verbinden, meer voor elkaar doen. Hier in Rotterdam wordt de term ‘sociale vernieuwing’ geïntroduceerd. Denk hierbij eens aan het fenomeen ‘Opzoomeren’. ernstige gevolgen voor de sociale verbanden in de samenleving Het proces van vermaatschappelijking In de jaren negentig komt het proces van vermaatschappelijking op gang, met name voor mensen met psychiatrische problemen. Vermaatschappelijking betekent; het proces waarbij een groter deel van de samenleving de verantwoordelijkheid gaat dragen, bijvoorbeeld voor de verzorging van mensen met een zorgbehoefte. De bedoeling is dat deze mensen niet meer naar instellingen worden verwezen, maar professionele ondersteuning en begeleiding in de wijken krijgen, dit mede met hulp van wijkbewoners. Maar helaas veroorzaken de vermaatschappelijking, de bezuinigingen, de bureaucratie en de afwachtende houding van de werkers ernstige gevolgen voor de sociale verbanden in de samenleving. Er komen steeds meer mensen met psychiatrische problemen op straat te staan. Ook neemt het aantal vervuilde en vereenzaamde mensen en het aantal probleemgezinnen toe. Van bemoeizorg naar tegenprestatie In 1993 wordt het begrip ‘bemoeizorg’ gelanceerd. In plaats van zakelijkheid en marktgericht moet er nu meer ‘outreachend’ gewerkt worden. Er moet op een actieve manier contact gelegd worden met mensen. Ook als deze daar niet zelf om vragen. Er moet meer aandacht komen voor vroeg signalering en voor preventie. In 1997 wordt ‘bemoeizorg’ speerpunt van beleid. Gemeenten moeten, en met name de kansen van langdurig werklozen, vergroten. Dit alles onder de noemer van ‘sociale activering’. In 2007 wordt de Wmo, de Wet maatschappelijk ondersteuning, van kracht. Maar tegelijkertijd wordt er ook fors bezuinigd. Het moet dus allemaal beter en goedkoper worden en tegelijkertijd ‘meer met minder’. De verantwoordelijkheden op sociaal gebied worden meer en meer bij de burgers teruggelegd. En dan, in 2015 gaat de Participatiewet van kracht, met als onderdeel o.a. de tegenprestatie voor mensen met een bijstandsuitkering en de kostendelersnorm ... De tegenprestatie mag geen werk zijn waar loon voor wordt betaald Gemeenten zijn verplicht om regels op te stellen om bijstandsgerechtigden een tegenprestatie te laten verrichten. Een tegenprestatie moet een onbetaalde, maatschappelijk nuttige activiteit zijn. Allereerst wordt er samen met een activeringscoach gekeken hoe er aan het oplossen van persoonlijke problemen gewerkt kan worden. Zoals bijvoorbeeld het hebben van schulden of het niet spreken of schrijven van de Nederlandse taal. Het kan betekenen dat er een opleiding gevolgd wordt of dat er aan de eigen gezondheid gewerkt wordt. De tegenprestatie kan ook allerlei soorten vrijwilligerswerk of mantelzorg zijn. Bijvoorbeeld meehelpen in een verzorgingstehuis, een buurthuis of een andere maatschappelijke organisatie. Of op school kinderen voorlezen, of taalles geven, enz. Dit alles onder de dreiging van armoede. Als er niet aan meegewerkt wordt, volgt een korting op de uitkering. De tegenprestatie mag in ieder geval geen werk zijn waar normaal gesproken loon voor wordt betaald en het mag betaald werk niet verdringen. Straten vegen, washandjes sorteren of kerstversieringen borduren In 2012 voerde Rotterdam, als eerste Nederlandse gemeente, voor mensen met een bijstandsuitkering de tegenprestatie in. Dit bij wijze van experiment. Uit het onderzoek ‘Prestatie010- Ervaringen en effecten’ blijkt dat Rotterdam de tegenprestatie succesvol vindt. Ikzelf werkte tot kort na de invoering van de Participatiewet in alle tevredenheid bij een grote welzijnsorganisatie. Doordat mijn organisatie de verplichte Europese aanbesteding (ook geldend voor de Participatiewet) verloor, raakte ik mijn baan kwijt. Ik solliciteerde op mijn eigen baan, maar werd niet geschikt geacht. Daarna werd ik door de organisatie, die de aanbesteding gewonnen had en mij niet in dienst wilde nemen gevraagd of ik geen vrijwilligerswerk bij hen wilde gaan verrichten ... Na een tijd moest ik, naast een scholingstraject (hoe een sollicitatiebrief te schrijven e.d.), ook een tegenprestatie gaan leveren. (De dame van het re-integratietraject zat nota bene precies op de plek, waar ik ook jaren gezeten had). Ik mocht vooraf wel kiezen wat voor tegenprestatie ik wilde gaan doen; straten vegen, washandjes sorteren of piepkleine vilten kerstversieringen borduren. Ik koos voor het laatste. Een paar dagen per week moest ik naar een beschutte werkplaats. Om daar met een aantal mensen, (o.a. met universitaire opleiding en met een rayonmanager van een welzijnsorganisatie), gezeten op gammele stoelen rondom een tafel samen stapelgek te worden ... Het deed mij in ieder geval geen goed. straten vegen, washandjes sorteren of piepkleine vilten kerstversieringen borduren Fraude is fraude tot het tegendeel bewezen is Wat de participatiewet vooral meedogenloos maakt zijn de strenge bijstandsregels, zoals de inlichtingenplicht. Alle inkomsten moeten worden doorgegeven, zodat deze daarna op de uitkering ingehouden kunnen worden. Dat is begrijpelijk als er bijvoorbeeld iemand ‘gewoon’ ergens aan het werk is en tevens ook een bijstandsuitkering ontvangt. Maar dat is echt niet zo’n grote groep. De meeste mensen zijn te goeder trouw. De opsporingsdienst ‘peurt’ in het privéleven van mensen. Als je bijvoorbeeld wat geld op jouw rekening gestort krijgt, een cadeautje voor je verjaardag van een ver familielid of iets dergelijks. Of je hebt de te klein geworden kinderfiets op Marktplaats verkocht. Of iemand betaalt jou geld terug dat je eerder voorgeschoten had ... inkomsten! ... Moet je dus absoluut niet via de bank doen. Zelfs als je regelmatig een tas met basis boodschappen van iemand krijgt ... inkomsten! ... Het kleinste voordeeltje, de kleinste verlichting van je armoede zit er niet in. Geef je iets niet door, of doe je per ongeluk iets verkeerd, nou, dan loop je de kans als fraudeur bestempeld te worden. En fraude is fraude tot het tegendeel bewezen is. Gelukkig zijn er nog mensen in de politiek die begrijpen dat niet iedereen in de bijstand een profiteur, of een fraudeur is. Inwonende jongeren tot 27 jaar tellen nu niet langer mee als kostendeler Al vanaf het begin was er veel kritiek op de invoering van de kostendelersnorm, maar toch werd deze als onderdeel van de Participatiewet ingevoerd. Het idee erachter is dat mensen lagere woonkosten hebben als er meer personen in een woning wonen, omdat de kosten dan gedeeld kunnen worden. Dus hoe meer volwassen personen in het huis, hoe lager de uitkering. Ook zou dit ‘stapeling’ van uitkeringen voorkomen. Voor de kostendelersnorm maakt het niet uit of je getrouwd bent of dat je familie van elkaar bent. Het maakt ook niet uit of je mantelzorger bent en iemand verzorgt, of iemand hulp aanbiedt en deze tijdelijk in huis neemt. Zodra kinderen 21 jaar werden, werden bijstandsgerechtigde ouders gekort op hun uitkering als de kinderen in hetzelfde huis bleven wonen. Veel jongeren moesten noodgedwongen hun ouderlijk huis verlaten, met alle ellende en leed van dien. Veel gezinnen zijn door de kostendelersnorm onder het bestaansminimum terecht gekomen. Gelukkig werd de leeftijdsgrens voor de kostendelersnorm op 1 januari 2023 verhoogd van 21 naar 27 jaar. Inwonende jongeren van 21 tot 27 jaar tellen nu niet langer mee als kostendeler van ouders of andere huisgenoten met een bijstandsuitkering. Het einde van de voortschrijdende verkilling van onze samenleving ? Voor de overheid betekent de Participatiewet een manier om de overheidsuitgaven kloppend te krijgen. Een middel om een balans op te stellen tussen de zorgplicht voor kwetsbare mensen en kostenbesparingen / bezuinigingen. Maar voorlopig betekent het voor mensen die ‘binnen de Participatiewet vallen’ nog steeds dat zij moeten balanceren tussen armoede en de angst om in diepe ellende te belanden. Gelukkig zijn er ook nog mensen in de politiek die begrijpen dat voor veel mensen ‘in de bijstand zitten’ betekent dat je ‘te veel hebt om dood te gaan en te weinig hebt om van te leven’. Laten we echt hopen dat er inderdaad een nieuw beleid zit aan te komen. Een beleid getuigend van meer barmhartigheid en meer medemenselijkheid. Een beleid met minder meedogenloze wetgeving jegens mensen die moeten leven op of onder de armoedegrens. En laten we hopen dat dit nieuwe beleid dan een einde maakt aan de voortschrijdende verkilling van onze samenleving. ⇒
Zichzelf versterkende ontwikkelingen door Drs. Tjeerd de Boer Roubini de doemdenker In het vorige artikel schreef ik over tegenstrijdige ontwikkelingen waardoor regeringen en centrale banken in patstellingen terechtkwamen. De meest beruchte patstelling in economisch beleid is de tegenstelling tussen steunmaatregelen van de overheid aan burgers en bedrijven die inflatie aanwakkeren. Die inflatie holt de koopkracht zoveel uit dat daardoor een recessie kan ontstaan. Centrale banken willen de geldhoeveelheid beperken d.m.v. hogere renten en stoppen met het aankopen van slechte leningen. Maar ook dit beleid kan een recessie veroorzaken. Vorige maand heb ik een nieuw boek van Roubini aangeschaft en heb de eerste 2 hoofdstukken gelezen over mogelijke nieuw financiële crisis. Hij werd Dr Doom genoemd die wel als een van de weinigen de crisis van 2008 voorspelde. De meeste economen en politici bleven echter in een staat van ontkenning. Ook nu wordt het gevaar van een nieuwe financiële crisis onderschat of ontkend. Schreef ik in het vorige artikel over tegenstrijdige ontwikkelingen, Roubini onderzocht zichzelf versterkende ontwikkelingen binnen de economie en elkaar versterkende ontwikkelingen zoals de wisselwerking tussen economie en klimaatsverandering. (N.B.: de schade door natuurrampen voor 2022 bedraagt $ 370 miljard). In een volgend artikel zal ik het volledige boek bespreken. De meeste economen en politici bleven echter in een staat van ontkenning. Een zichzelf versterkende koopkrachtcrisis In Amerika meer dan in Europa is het gewoonte geworden om met creditcards te betalen. Zowel in de USA als de EU stagneren de lonen al jaren en ervaren velen hun vrij besteedbare inkomen als te laag. Om toch een bepaald consumptieniveau te behouden worden creditcards gebruikt. Particuliere leningen zijn gevaarlijker dan leningen voor investeringen omdat laatstgenoemde leningen zijn gebaseerd op te verwachten opbrengsten door de leningen. Consumptieve leningen vergroten beslist niet iemands inkomen maar integendeel: aflossingen en renten verkleinen het besteedbaar inkomen. Maar bij zeer lage renten is consumptief lenen aantrekkelijk en zal ook de hypotheekrente geen probleem opleveren (wel de aankoopprijs). Toen kwam in 2022 de hyperinflatie van gemiddeld 10 % in de USA en EU, elders nog meer zoals in Turkije en Argentinië, die uiteraard de koopkracht aanvreet. Zoals gezegd voelden centrale banken de noodzaak om de beleidsrenten te verhogen. Indirect werden allerlei leningen duurder hetgeen ook de bedoeling is om de economie af te remmen. Inflatie namelijk gezien als oververhitting van de economie. Maar mensen met consumptieve kredieten en voorheen lage hypotheekrenten op echter dure huizen worden vervolgens nog verder aangetast in het besteedbaar inkomen. Bovenop deze koopkrachsloper de prijsexplosie voor gas en olie die zodanig ernstig werd dat de overheid in diverse ontwikkelde landen burgers en bedrijven toeslagen toekende om te voorkomen dat ze failliet gingen. Het is logisch dat vakbonden looneisen stellen die ten minste de inflatie compenseren maar de angst voor een loon- en prijsspiraal doemt weer op. Mogelijk niet terecht omdat het in de jaren ’70 ging om automatische prijscompensatie, iets dat in België nu nog bestaat. Bij éenmalige loonsverhogingen hangt het onder meer van het soort bedrijven af of die loonsverhoging doorberekend wordt in de prijzen. Voor een ondernemer kan het riskant zijn om de prijzen te verhogen, denk aan een biertje van 5 euro dat veel klanten wegjaagt met een toch al gekrompen koopkracht. Een oude vakbondsleus was GEEN PROCENTEN MAAR CENTEN! Ook nu kan het voor werknemers en werkgevers voordeliger zijn om een (belastingvrije!) bonus uit te keren t.w.v. enkele maandlonen dan de brutolonen fors te verhogen waarvan later een deel extra belastingaanslag oplevert. Tenslotte kan ik ook niet in de toekomst kijken maar stel dat de inflatie volgend jaar december nul is ten opzichte van december 2022, dan zijn loonmaatregelen niet nodig... maar let wel dat indien dit het geval is, dat de prijzen sinds december 2022 even hoog zijn gebleven. de koopkrachtsloper was de prijsexplosie voor gas en olie Zichzelf versterkende staatsschulden In het vorige artikel gaf ik een overzicht van de actuele staatschulden van de ontwikkelde (OECD) landen. De toename van die staatschulden was vooral gebaseerd op overheidsmaatregelen wegens de covidcrisis. De toename van staatsschulden in 2022 als gevolg van de inflatiecrisis is nog niet volledig in de gegevens verwerkt. Het zal duidelijk echter worden dat veel regeringen extra staatsleningen hebben verkocht op kapitaalmarkten om de financiële gevolgen van de inflatiecrisis voor burgers en bedrijven op te vangen. Door de renteverhogingen door centrale banken worden (nieuwe) staatsleningen duurder en des te meer als beleggers bepaalde landen als een risico zien zodat zij hogere renten (yields) vragen terwijl -automatisch- de waarde van staatspapieren afneemt. Dit probleem is weer te zien in Griekenland, Italië, Spanje en Portugal die veel meer moeten betalen voor staatsleningen dan de noordelijke landen. Zo de Europese Centrale Bank (ECB) weer slechte leningen van die landen moet opkopen, dan zijn we terug bij af en bovendien- als uitgelegd- versterkt opkoopbeleid de inflatie. Algemeen zijn staatschulden toegenomen door: Staten draaiden op voor de financiële puinhopen die met name banken, de vastgoedsector en beleggers hadden veroorzaakt (2008). Private schulden werden publieke schulden. Steunmaatregelen wegens de covidcrisis (2020- 2021) Idem om de gevolgen van de inflatiecrisis te verzachten (2022-2023) Over toekomstige extra staatsschulden valt weinig te zeggen. De kosten voor het energieprijsplafond dat de Nederlandse regering aannam, hangt af van de kosten voor gas en elektriciteit. De regering vreesde dat het plafond 40 miljard euro zou kosten in 2023, onlangs schatte het Centraal Planbureau deze kosten op ruim 4 miljard op grond van sterk afgenomen gasprijzen. Maar die kunnen door wat voor redenen- ook door speculanten- weer omhoog gaan. Zichzelf versterkende schuldenberg In reactie op de financiële crisis van 2008 wilden centrale banken de economie stimuleren met lage renten. Om de economie van bepaalde landen te redden ging de Europese Centrale Bank slechte staatsleningen opkopen. De ECB werd een witwasmachine: slecht geld erin, goed geld eruit, 'in cash’. En zo ontstond een Financieel Feest, op zeker moment daalden renten tot onder de 0 procent zodat je kon verdienen op een lening! Ook staten genoten van dit financieel festival onder invloed van een omslag van economisch beleid, gebaseerd op de Modern Monetary Theorie. Het geldverruimende beleid door centrale banken werd in jargon aangeduid als quantitative easing, te vertalen als makkelijk en goedkoop lenen om de economie te stimuleren. Ja sterker nog, om de inflatie te stimuleren, men was bang voor deflatiegevaar door de crisis. En zo ontstond een Financieel Feest Roubini wijst weer op een collectieve roes en een staat van ontkenning bij politici en economen dat het financiële feest van lage renten, dus gratis leningen, voor lange tijd zou kunnen voortduren. Of dat ook de inflatie voor lange tijd laag zou blijven? Hadden zij niet kunnen voorzien dat als de inflatie oploopt, de centrale banken de economie moeten afremmen door de renten te verhogen? Dat nu zowel de hoge inflatie en toenemende renten beide economische crisisfactoren zijn geworden. Het Grote Leen Festijn door burgers, bedrijven en overheden heeft wereldwijd geleid tot een totale schuldenberg die nu 3.5 maal groter is dan de waarde van de wereldeconomie. In 1999 was die schuldenberg een factor 2.2 groter dan het wereld bruto product (de reële economie). Ik weet dat rond 2006 was de schuldenberg intussen 240 % groter dan de wereldeconomie die toen $ 80.000 miljard groot was. De netto omvang van die schuldenberg was dus $ 192.000 miljard. Op dit moment nadert het wereld BP de 100.000 miljard, de totale schuldenberg heeft dus een omvang van $ 350.00 miljard en is dus bijna verdubbeld. Voeg daaraan toe de toenemende rentestanden om het gevaar van deze financiële tijdbom te zien. Zichzelf versterkende financiële bubbels Een deel van de gelden die vrijkwamen door het beleid van centrale banken en ook het extra geld dat de rijken kregen door belastingverlagingen werd niet geïnvesteerd maar belegd. Alweer zou het aldus Reinhart en Rogoff niet anders zijn dan vroeger als je het ontstaan van nieuwe financiële bubbels bestudeert. Voor mij was de Bitcoin en andere cryptomunten niets anders dan een nieuwe tulpenmanie en inderdaad, de waarde van de Bitcoin kelderde vorig jaar van $66.000 naar $19.000. De hele cryptomarkt kromp van $3000 miljard naar $1000, miljard, een gevoelig verlies, dat vele beleggers richting schulden bracht. Toch blijft een verband tussen schulden en vermogens een soort alchemie. Diverse schulden worden gebundeld tot financiële producten. Het proces waarmee dit gebeurt, wordt secutirisatie genoemd, een term die in het Nederlands nogal ingewikkeld overkomt, maar verwijst naar het Engelse ‘to secure’ . En dat is precies wat er gebeurt door bundeling van goede en slechte leningen tot éen beleggingsproduct. De zekerheid van deze beleggingsproducten bleef twijfelachtig, zie de ‘sub prime’ crisis in de USA door gebundelde rommelhypotheken. Die middelen hebben de meeste overheden niet Wereldwijd heeft de omvorming van schulden naar vermogens geleid tot een beleggingsbubbel t.w.v. een factor 20 groter dan het wereld BP. Ware het zo geweest dat overheden vermogens veel zwaarder konden/ mochten belasten, zodat staatschulden minimaal zouden zijn, dan hadden die overheden de middelen om de financiële markten te ondersteunen bij een volgende crisis. Die middelen hebben de meeste overheden niet, zodat het redden van de financiële sector ditmaal wel zeer moeilijk zal worden. ⇒
Sociale uitsluiting als gevolg van digitaliseringgepaard gaande met bezuinigingen door Piet van der Lende, Bijstandsbond Amsterdam De digitalisering van communicatie met overheidsinstanties en bedrijven wordt bijna totaal. Je kunt je zaken tegenwoordig bijna alleen 'online' regelen. Wil je iets aanvragen, dan moet je een online formulier invullen en krijg je dikwijls op basis van algoritmen meteen te horen of je in aanmerking komt of niet. Brieven worden vaak niet meer verstuurd. Je bankzaken regelen doe je met een app op je mobiele smartphone. Bankafschriften worden niet meer verstuurd, en betalingen verrichten via overschrijvingskaarten die je per post opstuurt is uitzondering geworden Deze digitalisering gaat gepaard met bezuinigingen op de telefonische bereikbaarheid. De mogelijkheden voor telefonisch contact worden ingeperkt om kosten te besparen. Als dingen digitaal geregeld kunnen worden, hoeft telefonisch contact niet, is de redenering. Als je toch wilt bellen, krijg je vaak na lang wachten (Er zijn 30 wachtenden voor u) een call center medewerker aan de telefoon, die alleen gestandariseerde veel gestelde vragen kan afhandelen en in een strak stramien van procedures zit waar niet van kan worden afgeweken. Irritant is de communicatiestrategie die ingezet wordt om het te laten lijken alsof de hier geschetste ontwikkeling wordt ingezet om de dienstverlening aan de klanten te verbeteren. En er wordt een bandje afgedraaid met het websiteadres. 'Veel gestelde vragen vindt u ook op onze website'. Als het je niet lukt om iets digitaal te regelen, ben je op de telefoon aangewezen. Als de call center medewerker het niet kan afhandelen, wordt vaak gezegd dat het zal worden doorgegeven aan een medewerker die terugbelt. Vaak hoor je daarna niets meer. In sommige gevallen is telefonisch contact zelfs helemaal onmogelijk, zoals bij veel internetbedrijven zoals Google, Facebook en Twitter, andere voorbeelden? Veel gestelde vragen vindt u ook op onze website De onbereikbaarheid wreekt zich wanneer zich een calamiteit voordoet waarover overleg moet plaatsvinden. En dat overleg moet vaak plaatsvinden op basis van andere bezuinigingen. Een voorbeeld. Ik huur een woning van Stadgenoot en die hebben het onderhoud van de Centrale verwarming uitbesteed aan Comfortpartners. Het periodieke onderhoud aan mijn centrale verwarming dateert van twee jaar geleden en het moet iedere twee jaar gebeuren, staat in een brief die ik van hen heb gekregen. Comfortpartners gebeld. De telefoniste deelt mede: Ze hebben het zo druk met storingen dat ze 'in deze barre wintermaanden' geen regulier onderhoud' uitvoeren. We kunnen pas in januari weer een brief verwachten, althans dan beginnen ze weer brieven te versturen. Terwijl de brief van twee jaar geleden dat periodiek onderhoud zou worden uitgevoerd van oktober is. Toen was het dus nog niet zo. Het was druk aan de telefoon. Het bedrijf heeft duidelijk bezuinigd op de uitvoering van het periodieke onderhoud en nu hebben de mensen allerlei klachten waar ze dringend naartoe moeten, nog minder capaciteit voor periodiek onderhoud, lange oplopende wachttijden voor je geholpen wordt, je moet afwachten wanneer de verwarming niet meer werkt en dan maar hopen dat ze het komen repareren. Het bedrijf heeft de zaken niet op orde en lopen achter de feiten aan. Eenzelfde ontwikkeling doet zich bijvoorbeeld voor in de gezondheidszorg. Van preventief beleid is geen sprake meer. Wanneer je belt voor een afspraak met de dokter krijg je een verpleegkundige aan de telefoon (tenminste als ze dat zijn) die je eerst vragen gaat stellen. Daarbij zijn ze erop uit waarschijnlijk op basis van instructies, de afspraken zoveel mogelijk op de lange baan te schuiven. Hebt u klachten? Welke zijn dat? Hebt u dat al langer? Als je zegt dat de klachten niet erg zijn en je het al langer hebt, dan gaat de telefoniste beoordelen hoe urgent of het is en wordt je afspraak gepland overeenkomstig de wachtlijst over een maand of twee maanden. Daardoor raken de behandelingen in een viceuze cirkel van geen preventief beleid, meer mensen die plotseling met urgente klachten komen aanzetten die dan met voorrang behandeld moeten worden, waardoor de wachtlijsten weer langer worden, etc. Van preventief beleid is geen sprake meer De druk op het personeel in de bedrijven en instanties neemt toe door dit soort óntwikkelingen, waardoor de communicatiekanalen helemaal verstopt raken. En instanties onbereikbaar worden. Dit zijn ontwikkelingen waar veel mensen mee te maken hebben. Een speciale categorie die door deze ontwikkelingen van uitsluiting als gevolg van bezuinigingen en digitalisering wordt uitgesloten is die van de zogenaamde digibeten en laaggeletterden. Zij zijn vrijwel volledig afhankelijk van telefonisch contact en brieven per post. Het spreekuur van de Bijstandsbond wordt veel door deze categorie bezocht. Ook andere hulpverleningsinstanties hebben veel met deze mensen te maken. Ze kunnen door de hierboven geschetste ontwikkelingen de zaken niet meer voor zichzelf regelen en doen een beroep op de hulpverlening. Dat is in toenemende mate het geval. Gevolg: ook daar lange wachtlijsten waarbij de toegang verstopt raakt omdat de hulpverleners opgeslokt worden door het verhelpen van de meest acute noden. Hoe moet je voor deze mensen zaken online regelen? Fysieke formulieren voor de aanvraag van (bijzondere) bijstand zijn nauwelijks meer verkrijgbaar. Wij hebben geregeld dat we een stapeltje van deze formulieren hebben, maar elders in de stad zijn ze niet verkrijgbaar. Maar althans het aanvragen van bijstand kan op deze manier. Maar andere zaken? Vaak hebben mensen diverse pogingen gedaan iemand anders voor hen zaken digitaal te regelen. Soms hebben ze een digid code aangevraagd die daarvoor nodig is, maar aan het wachtwoord van de digid code worden eisen gesteld. Het moet een speciaal teken bevatten, hoofdletters en kleine letters en cijfers. Ze komen dan met een slordig handgeschreven papiertje, waarop de digid inloggegevens staan. Zie dat maar eens te ontcijferen. Vaak lukt het niet. Alles moet precies kloppen. Hoofdletters, kleine letters, speciale tekens, cijfers. Er ontstaan dan soms spanningen tussen de spreekuurmedewerker en de klant, die niet begrijpt waarom het niet werkt en die de spreekuurmedewerker verwijt dat hij er geen verstand van heeft. Bovendien geldt als waarschuwingsregel door instanties verspreid: geef nooit uw digid code af. Ik denk dat vele vele hulpverleners die waarschuwing naast zich neerleggen. Het kan niet anders. Bovendien inloggen bij instanties met de digid code kan niet zomaar. Het is niet voldoende dat je een inlognaam en een wachtwoord hebt. Je kunt kiezen voor de optie 'per sms een code toezenden' en dan krijg je een code op de mobiele smartphone die je kunt invullen en dan ben je ingelogd. Maar zo'n smartphone moet je wel hebben, natuurlijk. En sommigen hebben dat niet. En verschillende instanties kondigen aan, dat je in de toekomst alleen nog kunt inloggen met behulp van de digid app op je mobeiele telefoon. Denk niet dat het om een kleine groep gaat die last heeft van de digitalisering. Nederland kent vandaag ongeveer 1,5 miljoen functioneel analfabeten; dat is 13% van de volwassen bevolking in ons land. Daarvan zijn 2/3 geboren Nederlanders en 1/3 migranten herkomst. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet om een langzaam uitstervend probleem; integendeel: maar liefst 7% van de jongeren tussen 16 en 25 jaar is functioneel analfabeet. Dat willen zeggen, dat ze zo gebrekkig kunnen lezen, dat ze in het dagelijks leven voorkomende schrijf-, lees- en rekentaken niet goed kunnen uitvoeren. Alles moet precies kloppen. Hoofdletters, kleine letters, speciale tekens, cijfers. ⇒
De participatiewet is meedogenloos en mislukt door: Kitty Jong, Vicevoorzitter FNV / 12-10-2022 (eerder geplaatst in onze Nieuwsbrief 171) In juni 2015 deed wijlen VNO-topman Hans de Boer in een berucht interview met Frenk van der Linden in de Volkskrant zijn beruchte uitspraak dat mensen in de bijstand labbekakken zijn. Hij nam daar vrijwel onmiddellijk weer afstand van en bood zijn excuses aan. Maar toch, de toon was gezet. En het was passend bij hoe al veel langer door de politiek naar de bijstand werd en helaas wordt gekeken. In dezelfde tijd werd gekozen voor de participatiewet: de WSW en de Wajong gingen eraan. Er diende te worden geparticipeerd. Met harde hand, bleek later. De kostendelersnorm en de verplichte tegenprestatie werden ingevoerd, want aan de ene kant moest worden gevoeld dat de samenleving je onderhoudt. En aan de andere kant moest je aan het werk gejaagd worden onder dreiging van armoede. De participatiewet is meedogenloos. Ook als je helemaal niet kunt werken door een handicap of chronische ziekte val je onder het regime van de participatiewet. Net als alle andere mensen die in de bijstand zitten. Dat betekent een inkomen op of net onder de grens van armoede, het betekent ook verplicht een paar maanden zonder loon moeten werken als de gemeente dat goeddunkt, evenals gestraft worden als je gaat samenwonen, en een maand zonder inkomen als je een fout maakt. De gemeente heeft wel andere dingen aan haar hoofd dan mensen die al iets langer langs de kant staan met scholing en begeleiding helpen aan een baan waar ze blij van worden. Je moet van het budget af, dus ook al was je in Irak mensenrechtenadvocaat: hier ga je regelrecht de schoonmaak in. Een eerbiedwaardig vak, daar niet van, maar er is vaak ook geen keuze. De participatiewet heeft niet gemaakt dat mensen meer gingen participeren, maar in een peilloze diepte van ellende zijn gevallen. Vrouwen, ouderen, mensen met een migratieachtergrond en met een beperking of chronische ziekte voorop. Over diversiteit gesproken. Ik besef heel goed dat dit harde woorden zijn. Maar een ander oordeel kan wat mij betreft niet over de participatiewet worden geveld. De participatiewet is mislukt. Mensen met een beperking of chronische ziekte die geen uitzicht hebben op meedoen op de arbeidsmarkt worden dubbel gestraft. De Bijstand is eigenlijk bedoeld als tijdelijk vangnet, maar als je helemaal niet kunt werken en het vangnet helemaal niet tijdelijk is, maar permanent, kamp je dus met gezondheidsproblemen en met zorgen over je bestaan. Je wordt gestraft voor je ziekte: je kunt niet sparen, je mag geen giften ontvangen en samenwonen zit er niet in. In wat voor maatschappij leven we dat we dit acceptabel zijn gaan vinden? De FNV heeft in juni 2021 een rapport Gevangen in de bijstand overhandigd aan Kamerleden. En in een gesprek met Kamerleden eerder dit jaar opnieuw haar grote zorgen geuit. Maar de waan van de dag overheerst altijd weer, ook ten koste van gedupeerden. Terwijl juist de mensen in de bijstand zeer te lijden hebben onder de huidige koopkrachtcrisis. Het zijn politieke keuzes die ervoor gezorgd hebben dat mensen in armoede leven, net als hun kinderen. Dat mensen niet voor hun ouders kunnen zorgen, want je oude moeder in huis nemen kost geld. Geld dat er toch al niet was. Ik zat nog niet zo lang geleden, maar vóór de energiecrisis, in een Teams-vergadering met een mevrouw in het donker onder een deken. Geen geld voor gas - het was of de oude pc aan of het licht. Dat is Nederland anno 2022, waar politieke keuzes van nu maken dat deze situatie voortduurt. Nederland onwaardig. Met Carola Schouten, de nieuwe minister voor armoedebeleid, lijkt er wat verlichting te komen in de handhaving, in de kostendelersnorm en met bijverdienen. En dat is goed en heel hard nodig. Ik heb mijn waardering daarvoor ook uitgesproken. Maar het is maar een voorzichtig begin. Want de situatie is nog steeds schrijnend te noemen en vraagt om heel ander beleid. Een beleid dat gestoeld is op vertrouwen in mensen, op de erkenning dat het leven voor sommige mensen harder is dan voor anderen. Dat onbarmhartig financieel straffen van mensen averechts werkt. Armoede kost de maatschappij geld, naast het enorme leed dat generatie na generatie wordt overgedragen. De Wajong en de Wet Sociale Werkvoorziening zijn afgeschaft, een historische fout. Er is beleid nodig dat recht doet aan mensen met een beperking. We organiseren daar op 1 november een conferentie over. Wij vinden dat er op zijn allerminst een apart vangnet moet komen voor mensen die helemaal niet kunnen werken door ziekte en beperking. De samenleving heeft het volgende nodig: Een aparte regeling voor chronisch zieken en mensen met beperking, met een uitkering waarvan je fatsoenlijk kunt leven, je zorgkosten kunt betalen, kunt samenwonen en sparen. Een echt perspectief op werk dat passend is, na fatsoenlijke scholing, en met begeleiding. Er moet nu echt werk gemaakt gaan worden van sociale ontwikkelbedrijven. Want ons geduld is op met politici die de term wél gebruiken, maar geen geld uittrekken om de sociale ontwikkelbedrijven werkelijk vorm te geven. Het minimumloon moet omhoog naar 14 euro, met instandhouding van de koppeling aan AOW en bijstand. De kostendelersnorm moet in zijn geheel uit de wet. De kostenbesparing van samenwonen is altijd enorm overschat en zeker in deze tijd is hij ronduit schandalig. En als minister Helder in haar beleid opschrijft dat mantelzorg een van de oplossingen is in de zorg op langere termijn: weg ermee. En zo zijn er nog wel wat zaken. De FNV organiseerde op 8 oktober een dag over de Participatiewet om te laten zien dat het beleid dat we in ons land hebben voor honderdduizenden mensen Nederland onwaardig is. Wetenschappers als Anja Eleveld en Trudie Knijn hebben daarover al vaker gepubliceerd. Er is geen financiële noodzaak om zo met mensen om te gaan. Sterker nog, het is dom beleid want de maatschappelijke baten zouden veel hoger zijn als we fatsoenlijk zouden regelen en bejegenen. De politiek zou zich dit veel meer moeten realiseren, in plaats van te blijven handelen in de geest van mensen als Hans de Boer. Die uitgaan van willen is kunnen. En van de VVD die de bijstand als hangmat beschouwen. En dat gewoon op hun verkiezingsposter zetten. Dat levert helemaal niets op, daar schieten we onszelf mee in de voet. We moeten stoppen met het creëren van kloven in de samenleving. Tot slot: alleen al het in stand houden van de kostendelersnorm levert de staat een bezuiniging van 421 miljoen per jaar op. Het onthouden van een uitkering aan niet-uitkeringsgerechtigden en het veelvuldig opleggen van sancties zal aan dat batige saldo nog eens honderden miljoenen toevoegen. Het is daarnaast al veelvuldig aangetoond dat de bijstand te weinig is om van te leven. Zeker met schoolgaande kinderen. Ik maak me in dat opzicht grote zorgen over de commissie die nu moet onderzoeken wat het sociaal minimum is: sorteert die voor op een loskoppeling van het minimumloon? Ik snap best dat de huidige compensatie van de energiekosten alleen maar generiek kan worden doorgevoerd omdat de uitvoering anders te ingewikkeld wordt. Gevolg is wel dat grote groepen nu een geldbedrag krijgen overgemaakt waarvan ze leuke dingen kunnen doen, want ze hebben het helemaal niet nodig. Maar dat we tegelijkertijd misschien wel meer dan een miljard bezuinigen op de allerarmsten die daarmee indirect de skivakantie van de bevoordeelden bekostigen: mogen we daar alsjeblieft ook eens aandacht voor hebben?! ⇒
Ingezonden mededeling FNV Rotterdam Rotterdam verdient beter, 19 januari 2023 19:30 uur Graag nodigt FNV Lokaal Rotterdam jullie uit voor onze nieuwjaarsbijeenkomst met als thema: “Rotterdam verdient beter!” Welkom iedereen Op deze bijeenkomst willen we met al onze nieuwe én oude leden uit Rotterdam en omstreken kennismaken. De bijeenkomst zal in het teken staan van de acties die we overal organiseren. Acties die moeten leiden tot een structurele verhoging van de inkomens van iedereen. FNV-vicevoorzitter Kitty Jong houdt een nieuwjaarstoespraak waarin ze uitlegt waarom Nederland/Rotterdam beter verdient. Onder het genot van een drankje en een hapje kunnen jullie verder praten met elkaar, met de (kader)leden en bestuurders van diverse sectoren én met vertegenwoordigers van de politieke partijen die ons tienpuntenplan ondersteunen. Het tienpuntenplan dat we gemaakt hebben om van Rotterdam een socialere stad te maken. Tien punten die ook met de aankomende Provinciale Statenverkiezingen belangrijker zijn dan ooit. En je gaat ook nog eens naar huis met een leuke FNV goodie bag. Kom dus naar ons vakbondshuis! De nieuwjaarsbijeenkomst is op donderdag 19 januari 2023 in het FNV regionaal vakbondshuis, Pegasusweg 200 in Rotterdam Alexander. Aanvang 19:30 uur Vanaf 19.00 uur inloop. Na het programma is er de mogelijkheid na te praten tot maximaal 21.30 uur. Voor hapjes en drankjes wordt natuurlijk gezorgd. Iedereen is welkom! Leden van de FNV en ook niet-leden. Neem gerust iemand mee. Wel graag aanmelden op onderstaande link, zodat we weten op hoeveel mensen we moeten rekenen: https://forms.office.com/e/dm4fJE5twQ Aanmelden kan ook op onze website: https://fnvrotterdam.nl . Er is parkeergelegenheid bij het aangrenzende winkelcentrum, maar veel makkelijker is het om te komen via metro of trein. Het vakbondshuis ligt op maar een paar minuutjes lopen van trein- en metrostation Alexander. ⇒
Wonen en Zorg voor Ouderen: drie actielijnen, twee gemiste kansen door Prof.dr.ir. Marja Elseinga, TUDelft Professor of Housing Institutions & Governance Department of Management in the Built Environmen (dit artikel verscheen eerder in Zorg&Sociaalweb) Door vergrijzing groeit in Nederland het aantal ouderen dat gezelschap en zorg zoekt. Hoewel de overheid ‘langer zelfstandig wonen’ tot beleidsmotto heeft verheven, zijn zowel wonen als zorg daar nog niet op ingericht. Gelukkig verscheen onlangs het programma Wonen en Zorg voor Ouderen van ministers De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en Helder (Langdurige Zorg en Sport). Clusteren, bewegen en ontmoeten: het zijn de inspirerende woorden in deze nota die ons op weg helpen naar de broodnodige afstemming van wonen en zorg voor een waardige oude dag. Voor het gehele artikel klik hier. ⇒
Gezellig samen warm eten in de koude wintermaanden ingezonden mededeling Wijkrestaurant Bij de Provenier organiseert samen met betrokken bewoners uit de Provenierswijk en de Agniesebuurt een keer in de week op vrijdag een gratis (halal)maaltijd, Onder het motto: ‘SAMEN WARM ETEN’ Tot half februari 2023 kunnen wijkbewoners op vrijdag van 17 – 19 uur in Wijkrestaurant Bij de Provenier genieten van een gezellig etentje. Eten met anderen maakt alles aangenamer. Bewoners uit de Provenierswijk en Agniesebuurt die er alleen voor staan of krap bij kas zitten, zijn van harte welkom. Gratis een lekkere maaltijd (2 gangen) in een warme omgeving is niet te versmaden. Kom naar het Wijkrestaurant Bij de Provenier op de Proveniersstraat nummer 6. Het aantal plaatsen is beperkt, dus reserveren is nodig. Het is elke vrijdag tot en met 10 februari 2023. Informeren en reserveren telefoon 06 8423 0155. Mail: wijkrestaurantcentrumnoord@gmail.com ⇒
Uit de media sociaal armoede Groeiende armoede in Rotterdam (Een vandaag) Opnieuw tegenslag voor armste Rotterdammers: gratis koelkasten en wasmachines niet meer te krijgen (Algemeen Dagblad) Kamer praat over herziening Participatiewet (Divosa) Kostendelersnorm bijstand aangepast (Woonbond) Dit verandert er op 1 januari en heeft invloed op jouw portemonnee (Algemeen Dagblad) Gemeente Schiedam zegt weer nee tegen gratis miljoen voor bestrijding armoede (Algemeen Dagblad) Nieuwbrief Sociale Alliantie 2023-1 (Landelijke Sociale Alliantie) div class="naarinhoud">⇒ schulden Verhoging minimumloon moet ook mensen met schulden en een beslag op inkomen meer financiële ruimte bieden (Persbericht Rijksoverheid) De spiraal van schulden en criminaliteit is moeilijk te doorbreken (Trouw) ⇒ energie en inflatie Dit verandert per 1 januari voor je portemonnee (RTL nieuws) Kaag roept op tot loonsverhoging: werkgevers moeten verantwoordelijkheid nemen (Trouw) ⇒ Ongekend onrecht Bezuiniging: afgewogen porties voor dementerende ouderen (Algemeen Dagblad) Ook bij AI spelen mensenrechten mee, daarom werkt Jan Kleijssen aan een verdrag (NRC) Hof bevestigt: noodopvang is schadelijk en moet snel beter (Vluchtelingenwerk Nederland) Een uitkering én een aanhangwagen? Dat is verdacht, volgens dit fraudesleepnet (NRC) ⇒ uitsluiting en discriminatie Het kabinet laat voor nieuwe gevallen de nareisbeperking los (Trouw) Rutte biedt excuses aan voor slavernijverleden: ‘We zetten een komma, geen punt’ (Algemeen Dagblad) ⇒ werk De man die het opneemt voor vijf miljoen werkenden (Volkskrant) Met een Wet op bestaanszekerheid voorkom je armoede pas echt. En dan kunnen ook niet-werkenden meedoen (Volkskrant) Minder opleidingen en cursussen gevolgd voor werk (SER) ⇒ zorg Zorg heeft geen verzekeraars nodig voor kwaliteit (NRC) 'We zijn genoodzaakt de rekening nu naar de patiënt te sturen' (Algemeen Dagblad) Van de gesloten instelling naar een huisje in de tuin (Trouw) 'Het gaat om onze kinderen, die moeten goede zorg krijgen' (Trouw) ⇒ verrijking Sommige Nederlanders zijn té rijk, hoog tijd voor een bovengrens (Volkskrant) ⇒ leven jongeren Nederlandse vakbond FNV vindt de weg naar jongeren, hoe doen zij dat? (de Wereld Morgen / België) Nathalie (19) dreigde dakloos te worden, daarom werd ze gekoppeld aan Dirk en Yvonne (Trouw) Studenten met vertraging lopen basisbeurs mis: ‘Ik heb nachtenlang liggen piekeren’ (Parool) ⇒ wonen Verhuurders en overheid werken samen om huisuitzettingen te voorkomen (Woonbond) ‘De ketel doet het weer, mevrouw’, zeiden monteurs tegen Janny (77), maar even later zat ze weer in de kou (Algemeen Dagblad) Rotterdam gaat versneld 2.500 woningen bouwen in Merwehaven (Persbericht Gemeente Rotterdam) Op deze bekende plek in Rotterdam komt een compleet nieuwe wijk, dankzij extra miljoenen (Algemeen Dagblad) Forse boetes voor bizar hoge huren: in 2024 kan Rotterdam eindelijk malafide huisbazen aanpakken (RTV Rijnmond) Ook energiesteun voor mensen met blokverwarming, maar pas over maanden (RTL nieuws) ⇒ voedsel Groeiende armoede in Rotterdam (Een Vandaag) ⇒ wereld Rotterdam ‘Ik moest mezelf echt een paar schoppen onder mijn kont geven’ (de Havenloods) ⇒ Nederland De toestand bij de Belastingdienst is kritiek (NRC) Omtzigt kan de oude politiek het laatste zetje geven (Parool / John Jansen van Galen) Nationale ombudsman: Overheid heeft gefaald en komt beloften niet na (nu.nl) De politiek is het probleem, niet de oplossing, vinden veel burgers (NRC) 'Kosten om heel Nederland veilig te houden worden hoger en hoger (Algemeen Dagblad) ⇒ Europa / vluchtelingen Polen, Tsjechië en Hongarije blijven liever nog even buiten de euro (NRC) " Frans Timmermans: ‘Zit veel groter plan achter oorlog Poetin’ (Algemeen Dagblad) EU-burgers gaan vanaf 2027 betalen voor CO2-uitstoot rijden en wonen (Algemeen Dagblad) Geen fatsoenlijk werk, en straks ook geen bijstand Arbeidsmarkt - Reportage: Italië 'reddito' (Volkskrant) ⇒ Aarde / klimaat Kans op vervolging Trump nu veel groter, en andere lessen uit het onderzoek naar de Capitoolbestorming (Volkskrant) Voor Timmermans’ klimaatwet is het dit weekend erop of eronder (Trouw) Elon Musk heerst over Twitter als een grillige en gegriefde monarch (Trouw) Donald Trump regisseerde een volksopstand (NRC) Dagenlange vernedering voor McCarthy in Washington bij verkiezing voorzitter van Huis (NRC) ⇒ Energie en inflatie Wet Energietoeslag 2023 waarschijnlijk in juni van kracht (Divosa) De gasprijs blijft dalen, wat betekent dit? (Volkskrant) Nieuwe afspraken moeten huisuitzettingen door energiecrisis voorkomen (Rijksoverheid) Inkomensgrens energietoeslag niet omhoog (Gemeente.nu) ⇒ Oorlog Veerkracht: Tussen de kapotgeschoten huizen gaat het leven in Oekraïne door, (Trouw / fotojournalist Eddy van Wessel, tekst Janne Chaudron) Russen incasseren dreun in Donetsk (Algemeen Dagblad) Naar huis bellen was kapitale blunder (Volkskrant) Kiev: verzoek kerstbestand is cynisch (Parool) Frontmilitair Oleg Cholod verloor zijn moeder bij een Russische raketaanval: ‘Ik dacht dat Bachmoet horror was, maar de horror is hier’ (Trouw) Rutte dwong persoonlijk af dat Defensie ‘de genadeklap’ kreeg (NRC) De oorlog lijkt funest voor de Oekraïense oligarchen (NRC) De Russische geheime dienst heeft Boedapest in zijn greep (Trouw) OM: Dmitri (55) regelde vanuit Gelders dorpje microchips en drones in opdracht van Rusland Met vervalste facturen en een dekmantelbedrijf in kantoorartikelen (Algemeen Dagblad) ⇒
