Een nieuw geluid
De initiatiefgroep en het bestuur van de Rotterdamse
Sociale Alliantie wenst u
een voorspoedig nieuw jaar
en mag vooral 2021 voor u een gezond jaar zijn.
In 2021 gaan we stemmen voor een nieuwe Tweede Kamer en
krijgen we een nieuwe regering. Ga vooral
stemmen, want in het afgelopen jaar is gebleken dat er
heel veel moet veranderen om rechtvaardigheid en
menselijkheid terug te brengen in de politiek. Maar
denk goed na op wie u gaat stemmen. Stem vooral op
een kandidaat, die u heel goed kan vertrouwen. Het
vertrouwen in de politiek is helaas erg beschadigd.
>
Lees verderop in de nieuwsbrief onder het kopje 'Binnenland'
het interview van Trouw met Oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer:
"De toeslagenaffaire is geen bedrijfsongeluk maar een falend
systeem".
Terugblik
Er is ongekend onrecht aan de burger gedaan. Zowel
door de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de
gerechterlijke macht. Aldus het eindoordeel van de
ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
Vooral de arme burger werd bij voorbaat verdacht
geacht in de wet SyRI, waarbij hele wijken
collectief op fraude zouden worden onderzocht,
omdat een computerprogramma had uitgezocht dat daar
de grootste kansen waren. Gelukkig hebben een
aantal progressieve organisaties de handen ineen
geslagen en de discriminerende wet SyRI door de
rechter laten verbieden.
Jongeren van boven de 21 werden de straat opgejaagd,
omdat ze moesten bijdragen aan een alleenstaande
ouder. Waarbij de ouder gekort werd in haar uitkering,
door de kostendelersnorm. Zonder rekening te houden,
dat de jongere nauwelijks kans op een baan, verdienste
of een woning heeft. Zo worden gezinnen, die elkaar
overeind houden in de armoede, door de overheid uit
elkaar gedreven.
Zo ook de dochter, met een bijstandsuitkering, die
door haar moeder met boodschappen geholpen werd en
nu 7.000 euro moet terugbetalen aan de Sociale
Dienst. Deze inbreuken op de onderlinge solidariteit,
via de "Participatiewet", verdienen ook een flinke
ondervragingscommissie.
En dan hebben we nog een Rotterdamwet en een
Rotterdamse woonvisie, die mensen uit hun nog
goede huurwoning jaagt, de woningen afbreekt om
nieuwe koopwoningen te bouwen voor de happy few.
En de hardvochtigheid van Europese landen, met
Nederland voorop, om geen vluchtelingen toe te
laten in ons land, ondanks de internationaal
vastgelegde besluiten daarover.
Naast het verdwijnen van vaste banen, omdat flexwerk
goedkoper is. Het leger van werkende armen groeit en
groeit maar. Terwijl de robotisering van veel arbeid
steeds meer nabij komt. Nu al leven meer dan een
miljoen mensen, met of zonder baan, onder de
armoedegrens.
Veel bedrijven en organisaties zijn telefonisch
onbereikbaar geworden. Om ze te bereiken heb je
minimaal een computer en een smartphone nodig.
Als je die al hebt, dan is het inloggen met DigiD
vaak een onmogelijke klus.
Verder wordt de overgang van fossiele brandstoffen
naar zonne-energie, windenergie en waterenergie een
nog grotere opgave, als we zien dat gletchers en de
polen veel sneller smelten als we dachten.
Laat je niet gek maken in het komende jaar door
nepnieuws en samenzweringstheoriën.
Stem in maart met het hoofd, maar vooral ook met
het hart. We hebben samen een grote
verantwooordelijkheid. Het is aan ons om een nieuw
geluid te laten horen. Stem op een persoon, die je
denkt te kunnen vertrouwen.
Het is 2 voor 12: hou op met de jacht op burgers
maar bied bestaanszekerheid
Bied bestaanszekerheid en help burgers in plaats van hen kopje onder te duwen
of in het ravijn te gooien. Dat is de oproep die de Landelijke Cliëntenraad
(LCR) doet aan de politiek en alle overheidsinstanties na de presentatie
vandaag van het rapport over de Kinderopvangtoeslagaffaire. Voor het kabinet,
de leden van de Tweede Kamer en de uitvoeringsorganisaties moet gelden: keer
terug naar het doel van ons sociale zekerheidsstelsel!
Wantrouwen, achterdocht en een hijgerige jacht op 'fouten' en 'fraudeurs'
Wat er gebeurd is bij de kinderopvangtoeslagen gaat echt elk
voorstellingsvermogen te buiten. Het is niet vanzelf ontstaan maar een logisch
gevolg van een ontwikkeling die zich al decennialang afspeelt in Nederland.
Burgers moeten in onze 'participatiesamenleving' eigen verantwoordelijkheid
nemen en kunnen dat niet altijd. Wantrouwen, achterdocht en een ongelooflijke
hijgerige jacht op 'fouten' en 'fraudeurs' hebben hun intrede gedaan bij
beleidsmakers en uitvoering.
'Echt kijken naar burgers is er niet bij. Een fout of vermeende fout heeft
catastrofale gevolgen voor álle overheidsdiensten aan burgers’, begint
LCR-voorzitter Amma Asante. 'want iemand krijgt dan geen eerlijke kans om hier
tegenin te gaan, omdat de overheid niet wil luisteren. Burgers worden direct
machteloos gemaakt, omdat de financiële gevolgen vaak zo groot zijn en veel
stress opleveren.'
Vergeet niet: dit speelt ook bij de andere toeslagen
Er zijn vele voorbeelden te noemen van mensen die in de schuldhulpverlening van
de regen in de drup kwamen, aanvragers van bijstand die door een foutje in het
aanleveren van stukken zijn aangemerkt als fraudeur. 'Vergeet een ding niet',
zegt Asante. 'Dit speelt ook bij de andere toeslagen!'
Het is de LCR allang duidelijk dat deze problemen zich voordoen op meerdere
dossiers: bij de huurtoeslag, zorgtoeslag, in de Wmo, bij het verkrijgen van
een uitkering, toegang tot het stelsel als iemand uit een ander deel van het
koninkrijk komt.
Catastrofale gevolgen voor burgers die de sterke arm van de overheid
nodig hebben
'Alles hangt met alles samen', zegt LCR-voorzitter Asante. 'Kwetsbare burgers
worden daardoor nóg kwetsbaarder en hun probleemoplossend vermogen gaat er
niet op vooruit. Ik mag toch gerust zeggen dat we het hier hebben over
catastrofale gevolgen voor burgers die juist de sterke arm van de overheid
nodig hebben. Mensen moeten kunnen rekenen op een betrouwbare en behulpzame
overheid wanneer ze ondersteuning nodig hebben om deel te nemen aan deze
maatschappij en een eerlijke kans krijgen. Dat is nu echt vaak onmogelijk.'
2020: Houdt Corona ons een spiegel voor?
door Tjeerd de Boer
Exit neoliberalisme? Het meest opmerkelijk in 2020
is de enorme omslag die de regering maakte van de bezuinigingsideologie
naar een economisch steunbeleid waar Keynes van zou dromen. Mogelijk is
dit jaar tussen 80 en 100 miljard vrijgemaakt uit de lopende rekening
en de staatschuld. Uiteraard zal Rutte 3 als braafste jongentje in de
Europese klas kunnen beweren dat spaarzaamheid loonde. Voor de zogeheten
coronacrisis en daarmee bedoel ik alle maatschappelijke en economische
beperkingen als gevolg van het Covid19 virus, was de Nederlandse
staatschuld slechts 49 % van BNP. Door ruim EUR 80 miljard vrij te maken
voor steunmaatregelen is de staatschuld nog binnen de EU eis van rond de
60 % BNP. Maar waren De Bezuinigingen door de kabinetten Rutte vóor
2020 een verstandige strategie om een spaarpot te hebben in geval van
crisis? Nee! Het antwoord volgt nog.
Hoe hoog mag een staatschuld worden totdat die onhoudbaar is? Reinhart
en Rogoff beweerden in een artikel in The American Economic Review (2010)
dat boven de 90 % van het BNP wordt een staatsschuld onhoudbaar. Ze
kregen veel kritiek op hun artikel wegens hun dataverzameling en het
verdedigen van Austerity, bekend nu als bezuinigingsideologie. Hun
onderzoek leverde evengoed verrassende inzichten op zoals dat een
staatsschuld hoger mag zijn (dan b.v. 60 % BNP) indien een staat vooral
binnenlandse schulden heeft uitstaan, zoals bij Italiaanse spaarders of
bij Japanse pensioenfondsen. Beide landen hebben al jaren een staatsschuld
boven 100%. Door de coronacrisis nam de Italiaanse staatsschuld toe van
135 % (2019) naar 165 %; Japan passeerde de 200 % en de USA met nu 135 %
staatschuld nadert de cijfers gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Omgekeerd kan een staatsschuld ver beneden de EU eis van 60 % BNP funest
worden voor met name ontwikkelingslanden. De verklaring is simpel: de
meeste van die landen lenen op buitenlandse kapitaalmarkten. Voor
beleggers zijn die landen (regering, wetgeving en staat van de economie)
een risico waarvoor zij uiteraard een hogere premie vragen. Regeringen
van die landen moeten dus een hogere rente betalen op hun staatsleningen,
let wel tot boven de 15 % terwijl ontwikkelde en stabiele landen
tegenwoordig nauwelijks rente daarvoor betalen. Zolang vooral ontwikkelde
landen het vertrouwen van internationale beleggers niet verliezen, zullen
ze ondanks corona geen crisis krijgen door hun staatsschuld (in jargon
sovereign debt default, zoals in Griekenland na 2008). En dat vertrouwen
van beleggers werd enorm gevoed door grote ondersteuningsprogramma's
zoals door de USA (> $1200 mld.) en de EU dat EUR 750 miljard vrijmaakte
wegens coronamaatregelen.
Afbraak van de collectieve sector. Het vorige kabinet bezuinigde
50 miljard, ook naar tevredenheid van Diederik Samson. Zodanig tevreden
dat hij zich verzoende met de schade, namelijk 29 zetels verlies voor de
PvdA bij de vorige verkiezingen. Intussen is het de meerderheid van de
kiezers wel duidelijk hoe erg de collectieve sector is afgebroken door De
Bezuinigingen, om te beginnen in de gezondheidszorg en onderwijs.
Bezuinigen als ideologie, ofwel niet alleen bezuinigen in moeilijke tijden
maar permanent bezuinigen met als doel de collectieve sector te
minimaliseren. Corona heeft ons beslist een spiegel voorgehouden als we dit
jaar de consequenties hebben gezien van een kale collectieve sector waarin
overal tekorten aan mensen en middelen.
Een opvallend gevolg van deregulering en decentralisatie van de
gezondheidssector is een 'mean and lean production' ofwel geen voorraden
als kostenpost maar alles in zo klein mogelijke hoeveelheden beschikbaar.
Efficiency voorop, effectiviteit achterop toen in het voorjaar bleek dat er
zelfs te weinig mondkapjes waren, zodat die met de nodige vertraging uit
China moesten komen. Zo bleef de rest van dit jaar gekenmerkt door
vertragingen in de leverantie en coördinatie van zorg, onderwijs en veel
meer collectieve goederen ten koste van de mensen die er werken en klanten
die afhankelijk zijn van collectieve voorzieningen. En dat zijn we vrijwel
allemaal, zelfs de rijken.
Maar hoe betalen we een herstel van de collectieve sector als de overheid al
zoveel heeft uitgegeven i.v.m. coronacrisis? Dan wil ik graag wijzen op meer
collectieve welvaart en minder exorbitante private rijkdom door het heffen
van de PIKETTY TAKS, belastingen tot meer dan 70 % op de hoogste
inkomensschalen en herstel van vermogensbelastingen zoals het geval was in de
jaren '70, ook in Amerika. Vergeet niet dat de collectieve sector niet enkel
een last is voor de belastingbetaler maar een bron kan en moet zijn voor
hoogstnoodzakelijke extra werkgelegenheid voor een optimaler functioneren van
de maatschappij en van burgers.
De wantrouwende overheid. De Toeslagen Affaire houdt ons een spiegel
voor van een hardvochtige overheid die ruim 26.000 gezinnen heeft geruïneerd
en tot wanhoop gedreven. Maar ook sinds de invoering van de Participatiewet
zien we een overheid die burgers wantrouwt als fraudeurs en profiteurs en ze
confronteert met een omgekeerde bewijslast: toon jij maar aan dat je
onschuldig bent. We hebben als RoSA! diverse bijeenkomsten gehouden over dit
thema, ook voor studenten. We vroegen vooraf hoeveel procent fraudeurs zij
vermoeden in de Bijstand. Tot onze verbazing noemden sommigen tot wel 30 %
misbruik van de Participatiewet. In realiteit ging het om 2 tot 3 % van de
uitkeringsgerechtigden en dan ook nog als gevolg van administratieve
slordigheden of het niet begrijpen van regels en administratieve procedures.
Een wantrouwende en dus hardvochtige overheid paste bij de neoliberale
tijdsgeest met nadruk op zelfredzaamheid en zo niet, verachting en bestraffing
van alle 'losers' die niet mee konden komen in de Turbo Maatschappij. Mensen
in de bijstand die gekort worden op hun uitkering omdat ze kleine giften zoals
verjaardagscadeau's niet opgaven. De bijstand als straf de armen i.p.v. ze te
helpen. Zo'n overheid en maatschappij willen we toch niet meer, vooral niet als
de rijksten vaak nauwelijks of geen belasting betalen. Zet De Omgekeerde Wereld
op zijn kop en zie wie de werkelijke profiteurs zijn en wat mij betreft in de
nabije toekomst heel wat belastingschuld moeten betalen, zoals Trump.
Een bekende andere ellende voor mensen met een werkloosheiduitkering was het
opjagen en rondpompen in allerlei werkzoek trajecten zonder enig blijvend
resultaat. Mensen met in jargon gezegd een grote afstand tot de arbeidmarkt,
zoals met een handicap of gewoon 50 plusser zijn die honderden malen vergeefs
solliciteerden. Misschien kan ook hier het gezonde verstand weer voorrang
krijgen bij de politiek en ambtenaren door het invoeren van het Deense model
van werklozenbegeleiding met nadruk op omscholing. Dat laatste zal zeker nodig
zijn als na Corona veel mensen niet meer kunnen werken in hun oude beroep of
sector. Constructief beleid dus.
De Toeslagen Affaire heeft begin volgend jaar zeker gevolgen voor regering
Rutte 3 en een aantal politici die mede verantwoordelijk waren voor dit drama.
Ze zullen rekening moeten houden met een stevige staart op weg naar de
verkiezingen, want logisch dat veel Wantrouwende Burgers niet of populistisch
gaan stemmen. Begin dit jaar hadden bepaalde burgers, mede door acties van de
FNV succes tegen de wantrouwende overheid. Het Systeem Risico Indicatie, in de
actie aangeduid als Bij Voorbaat Verdacht van fraude als uitkeringsgerechtigden
binnen bepaalde (verarmde) wijken, werd door de rechterlijke macht onwettig
verklaard (maart 2020 voor Rotterdam, mei 2020 landelijk).
Tot besluit. Nogal ironisch dat de coronacrisis in landen waar Hard
Werken norm en verplichting is, juist alle vrijetijdssectoren door corona lam
werden gelegd: de horeca, kunstsector, sporten en reizen. Tot nu toe hebben
ondersteuningsmaatregelen en flexibele oplossingen door mensen in de sectoren
zelf gezorgd voor beperking van schade. Digitale voorzieningen ook hebben
gezorgd voor veel alternatieve voortzetting van productie en dienstverlening,
van webwinkelen tot en met online vergaderingen. Ironisch dan ook dat webcams
tot eind zomer '20 uitverkocht waren, door een al te grote vraag maar ook
waarschijnlijk door ernstige verstoringen in de productieketens in Azië.
Digitaal werken en consumeren werd vooral mogelijk gemaakt door een nieuwe
bediendenklasse van flexwerkers bij koeriersdiensten en distributiecentra.
Reden genoeg voor politieke partijen om de omvang van flexwerken en beloning
aan te pakken. De FNV is al ruim een jaar bezig met de actie Minimumloon 14
euro en daarmee samenhangend verhoging van de AOW en minimumuitkeringen.
Intussen zie ik bij steeds meer politieke partijen voorstellen tot verhoging
van de laagste inkomens en meer belasting voor concerns en rijken. De meeste
mensen met een minimuminkomen kunnen daarvan niet leven, de politiek is in
ieder geval gevoeliger geworden voor schuldenproblematiek die er het gevolg
van is en voorkomen kan worden door die mensen meer geld te geven.
Wat ook opviel was dat Banken, Beurzen en Beleggers geen last hadden van de
coronacrisis, wat een bewijs is dat de financiële wereld losgezongen bleef
van de reële economie. Intussen zal ik ook een vraag algemener stellen: hoe
hoog mogen of kunnen alle schulden van staten, bedrijven en burgers worden
alvorens een nieuwe financiële pandemie is te verwachten. Ik wanhoop niet,
ik jubel niet maar zie een vliegwieleconomie, een enorme globale schuldenberg,
een turbo prestatiemaatschappij en een milieu dat wordt uitgebuit tot het
maximale, b.v. door intensieve landbouw, die tezamen tot onhoudbare toestanden
leiden tenzij we op tijd door inzichten en gezond verstand in de politiek een
duurzame maatschappij vóor mens en milieu mogelijk maken!
Mijn kerk zal ons spandoek van Black Lives Matter vervangen.
Maar zal Amerika zijn rascistische mythe vervangen?
De mening van William H. Lamar IV, dominee van de Metropolitan African
Methodist Episcopal Church in Washington (Washington Post 15 december 2020).
vertaling Adriana Rollingswier en Bernie Stevenson.
Hoor jij wat ik hoor? Ik hoor het doodsgereutel van de imperialistische
Amerikaanse mythe. En ik hoor een volk schreeuwen om een manier om hun
leven vorm te kunnen geven.
De Verenigde Staten ziet zichzelf niet als een imperium. Maar dat is het
wel. Door middel van militaire en economische kracht verbreidt de
Verenigde Staten haar verhaal, politiek en cultuur over de hele wereld,
voor goed en voor kwaad. Het Amerikaanse verhaal waar ik naar verwijs,
geeft niet alleen ons eigen leven vorm, maar vormt de hele wereld.
Mythen, verhalen geven betekenis aan ons leven. Ze vertellen ons wie we
waren, wie we zijn en wie we zullen zijn.
De mythe van het Amerikaanse imperium is diep geworteld in onwaarheden en
vergeetachtigheid, in opzettelijk historisch geheugenverlies en in
verdoezelen. Vrijheid was niet het fundament voor het stichten van de
Amerikaanse staat; genocide wel. De zegen van God heeft de welvaart van
deze natie niet veilig gesteld. De dwangarbeid van mijn voorouders deed
dat. De stichters waren niet toegewijd aan een republiek of een democratie.
Ze waren toegewijd aan een etnische plutocratie geleid door welgestelde
blanke mannen. Alle anderen werden uitgesloten door de wet, gewoonte en
geweld.
Op zaterdagavond werd het spandoek, in het teken van Black Lives Matter
voor de Metropolitan African Methodist Episcopal Church, waar ik
bevoorrecht ben om te dienen als dominee, verwijderd en vernietigd. Ik
ben diep geschokt door dit incident (een van de vele incidenten gericht
op huizen van aanbidding), maar ik ben meer geschokt door de voortdurende
mythologie van imperialistisch Amerika. Deze mythologie steunt degenen
die met politieke doeleinden geweld plegen tegen mensen, burgers hun
stemrecht ontnemen, zich denigrerend uitlaten over heilige ruimtes en
alles wat ze zien voor zichzelf opeisen.
Het deed er niet toe dat het land van ons was. Het deed er niet toe dat
het spandoek van ons was. De mythologie die de daders op zaterdagavond
motiveerde was de onderbuik van het Amerikaanse verhaal. Het verhaal dat
blanke mannen geweld kunnen gebruiken om te nemen wat ze willen en deze
misdaad gerechtigheid, liberty* en freedom* noemen.
Dat is de geschreven geschiedenis van deze natie en van de lichamen van
degenen die wreed mishandeld zijn door deze mythologie. De geschiedenis
die op dit moment wordt voortgezet door mensen die verkeerd geinformeerd
zijn door een verhaal die hun vooruitgang en de vooruitgang van anderen
tegenhoudt.
De imperiums van de wereld zijn allemaal op de afvalhoop van de
geschiedenis beland. Alleen ideologen geloven dat het Amerikaanse rijk
eeuwig zal duren. Het doodsgereutel wordt luider met elke frivole
rechtszaak die tot doel heeft om de verkiezingen omver te werpen, met
elke samenzweringstheorie die steeds meer houvast krijgt, met elke
weigering om de kwetsbaren te beschermen tegen het coronavirus tenzij
bedrijven eerst worden beschermd. De politieke verbeelding van dit hele
land zit in de greep van witte alleenheerschappij. Alleen met een nieuwe
aanpak kan de manier veranderen hoe we deze samenleving vormgeven.
Duizenden mensen marcheerden twee dagen voor het kiescollege voor de
stemming over de verkiezingen van 2020. (The Washington Post)
Dit nieuwe verhaal moet alles in twijfel trekken als we serieus zijn over
het verbeelden van een betere wereld. De media, de academische wereld en
religieuze instellingen gedragen zich vaak alsof het Amerikaanse
kapitalisme door het goddelijke is bepaald. De economische infrastructuur
van deze natie genereert onmenselijke ongelijkheid. Religieuze
fundamentalisten geloven in individuele zonde terwijl ze een oogje
dichtknijpen voor de zondigheid van een economisch systeem, dat werkende
mensen dwingt om meer van hun inkomen aan belastingen te betalen terwijl
ze weigert om hen eerlijke lonen te betalen, die hen gezondheidszorg en
fatsoenlijke pensioenen ontneemt. En dit alles gebeurt terwijl de rijken
rijker worden.
Degenen die ons spandoek hebben neergehaald - of ze zich er nu van bewust
zijn of niet - lijden onder het uiterst corrupte, vriendjeskapitalisme in
de Verenigde Staten. Wat ze echt willen is een nieuw verhaal en een nieuwe
politiek. Wat we moeten doen is hard werken aan het creëren van dit nieuwe
verhaal - een waar verhaal dat vertelt over mensen die samen gedijen en de
overvloed van het land en hun arbeid samen delen.
Als prediker zie ik wat er in de tuin van onze kerk gebeurde als een
confrontatie tussen de God van het universum, de God van alle mensen, de
vleesgeworden God in Jezus Christus, en de god van de witte
alleenheerschappij.
Eén God is voor iedereen. De andere god is voor sommigen. Eén God heeft de
mensheid gekozen. De andere god heeft gekozen voor 'witheid', imperialisme
en menselijke onderwerping.
De mannen en vrouwen die de Afrikaanse Methodist Episcopal Church stichtten,
kenden en waren bekend bij de God van alle mensen. Metropolitan is geworteld
in deze theologische visie dat de mensheid één familie is. Vanaf het begin
zijn er groepen van verzet geweest tegen de god van witte alleenheerschappij.
Deze instellingen moeten het voortouw nemen in de richting van een nieuw
verhaal. En wit-suprematie instellingen moeten de rol van student op zich
nemen, niet leraar.
De Verenigde Staten van Amerika moeten deze god, dit verhaal en het geweld
dat voortvloeit uit trouw achter zich laten.
Zaterdag kwam er een spandoek naar beneden. Metropolitan zal het spandoek
vervangen. Zullen de Verenigde Staten het verhaal vervangen dat dergelijke
ontheiliging onvermijdelijk maakt?
* freedom =
vrijheid van menigsuiting en vrijheid te doen wat je wilt zonder beperkingen.
* liberty =
vrijheid van meningsuiting en vrijheid van keuze met beperkingen opgelegd door gezag.
